Toshkent davlat agrar universiteti termiz filiali fitopatologiya fanidan

Ustunsimon zang -
Cronartium ribicola.
 
Ustunsimon zang kasalligini
Cronartium ribicola Dietr
zamburug’‘i qo‘zg‘atadi. Kasallik 
bilan asosan barglar zararlanadi. Zararlangan barglar ustida och sarg‘ish, orqa qismida olov rang 
Yostiqchalar hosil bo‘ladi. Keyinchalik vegetatsiya davrining Oqirlarida bu Yostiqchalardan jigar 
rang bo‘rtiqlar hosil bo‘lib, butunlay bargning orqa qismini egallab oladi. Zararlangan barglar 
qo‘ng‘irlashib, vaqtidan ilgari to‘qilib ketadi. Kasallik qo‘zg‘atuvchi turli xo‘jayinli zamburug’‘. 
Uredo va teleystosporalari smorodinada rivojlanadi. Kasallik qo‘zg‘atuvchi spermagoniya shaklida 
qishlaydi. 
Preparat: 
Cronartium ribicola 
teleytosporalarini mikroskopda ko‘rish. 
TUT KASALLIKLARI 
Ish rejasi 
1.
Bakterioz – 
Pseudomonas mori
2.
 
Silindrosporioz – 
Culindrosporium maculans 
3.
 
Un shudring – 
Phyllactinia suffulta 
4.
Ildiz chirish armilarioz – 
Armillaria mellea
5.
Ildiz raki – 
Pseudomonas tumefaciens
6.
Jigarrang va kul rang po‘kaklar. 
Zaruriy jihozlar
: O‘simliklar zararlangan a’zolaridan tayyorlangan gerbariylar, rangli 
jadvallar, mikroskop, lupa, preparal igna, buyum va qoplag‘ich oynalar. 
BAKTERIOZ - 
Pseudomonas mori.
 
BAKTERIOZ
- qo‘zg‘atuvchi 
Pseudomonas mori
. Bakteriya ko‘pincha barglarni, Yosh 1 
yillik novdalar va kurtaklarni kasallantiradi. Barglarda dog’‘lar paydo bo‘ladi, barg tomirlari 
qorayadi, barglar sarg‘ayadi va buralib qoladi. Barglarda avval nam, keyinchalik qo‘ng‘ir yoki qora 
burchakli dog’‘lar paydo bo‘ladi. Dog’‘ning chetlari och hoshiyali, ular yorug‘da paydo bo‘ladi. 
Ko‘pincha bunday dog’‘larda teshiklar paydo bo‘ladi. Yapon tutlarida va seleksion navlarda 
qorayish ko’zatiladi. 

---

Yosh novdalarda to‘q o’zun dog’‘lar paydo bo‘ladi, ular keyinchalik qorayib (rak yarasiga 
o‘xshash), novdalarning o‘zagigacha etadi. 
Kurtaklar kam zararlanadi. Nam qulay sharoitlarda ular qorayib, qurib qoladi. Bakteriya tirik 
o‘simlik qoldiklarida, asosan, kasallangan novdalarda saqlanadi va qishlaydi. 
TOPSHIRIQ.
1. Barg va novdalardagi kasallik belgilarini ko’zating. 
2. Preparat tayyorlash. Kasallangan barg to‘qimasidan (oldindan suvda namlab qo‘yilgan) 
preparat tayyorlanadi. Kichik ob’ektda to‘qimadan ajralgan bakteriyalarni, quyuq massani ko‘rish 
mumkin. Bakteriyaning o‘zini esa immersion moy yordamida ko‘riladi.