Toshkent davlat agrar universiteti termiz filiali fitopatologiya fanidan

 
OLXO‘RI VA OLCHA MEVALARINING KOVAK ICHLILIK KASALLIGI 
Tafrina pruni. 
Olxo‘ri va olcha mevalarining kovak ichlilik kasalligini qo‘zg‘atuvchi zamburug’‘ 
Tafrina 
pruni. 
O‘simlik bahorda gullash davrida yoki gullab bo‘lgach zararlanadi. Zamburug’‘ gul 
tugunchasi xisobiga rivojlanadi, natijada ko’zga kelib, ichi bo‘sh danaksiz o‘zgargan meva hosil 
bo‘ladi. Kasallangan mevalar tashqi ko‘rinishi bilan sog‘lomlaridan keskin farq qiladi. Ular sog‘lom 
mevadan bir necha barobar yirikroq, qopchaga o‘xshash. Mevasi oq kigizsimon g‘ubor bilan 

---

qoplangan bo‘ladi. Bunday meva kesib ko‘rilganda ichi bo‘shligi ko‘rinadi. Zamburug’‘ kurtak 
orasida po‘st yoriqlarida xaltasporalar holida, ba’zan esa novdalarda mitseliy holida qishlab chiqadi. 
TOPSHIRIQ. 1. Kasallangan meva ustki va ichki qismi kuzdan kechiriladi. 
2. Fiksatsiya qilingan mevalardan ko‘ndalang kesim tayyorlanadi. Kichik ob’ekt ostida to‘qima 
yo’zasidaga yirik xaltachalarning zich qavati, ba’zan esa alohida xaltacha ko‘rinadi. Xaltachalar 
to‘g‘nog‘ichsimon yoki silindrsimon, Yuqori qismi dumaloq, sochilib ketadigan sporalar bo‘ladi. 
OLXO‘RI BARGLARINING QIZIL DOG’‘LANISHI 
- 
Polystigma rubrum
 . 
 
Olxo‘ri barglarining qizil dog’‘lanish kasalligi yoki polistigmozni
qo‘z
G
‘atuvchi 
zamburug’‘ning konidiyali bosqichi - 
Polystigma rubra 
. Xaltachali bosqichida 
Polystigma rubrum. 
Kasallik natijasida barglardan oldin zarg‘aldoq, keyinchalik qizg‘ish dog’‘lar hosil bo‘ladi. 
Dog’‘ning qizarishi zamburug’‘ning konidiyalari hosil bo‘lganidan dalolat beradi. Lupa yordamida 
barg osti ko‘rilganda ko‘plab mayda sopolchaga o‘xshash piknidalar birligi ko‘rinadi. Eski, ayniqsa 
o‘tgan yilgi barglarda to‘q qizil yoki g‘isht rangidagi bo‘rtiqchalar, ya’ni zamburug’‘niig meva 
tanalari peritetsiylar yaxshi ko‘rinadi. Ular qishlab chiqish vazifasini bajaradi.
 
TOPSHIRIQ, 1. Gerbariy materiallari ichidan sarg‘ish, qizg‘ish dog’‘li to‘q qizil bo‘rtiqchali 
eski barglar ajratib olinib, ulardagi kasallik belgilari lupa yordamida o‘rganiladi. Piknida va 
peritetsiylarni rasmi chiziladi. 
2. Kasallangan bargdagi bo‘rtiq ustidan ko‘ndalang kesim tayyorlab, mikroskopda ko‘riladi. 
Kichik ob’ektda bir qator bo‘lib joylashgan to’qumsimon kameralar ko’zatiladi. Katta ob’ekt ostida 
alohida kamera - piknida ko’zatiladi. Unda ipsimon yoki qayrilgan, bir uchi yupqa, rangsiz, 
to‘siqsiz konidiyalar ko‘rinadi.