Monopoliyadan chiqarish - bozorga uning shartlarini talab qiladigan davlat yoki boshqa monopoliyani yoʻq qilish.
Quyidagi terminlarning yasalishini tushuntiring va ular ishtirokida gaplar tuzing.
Bankrotlik, ishsizlik, tadbirkorlik, ishbilarmon, biznes reja, yalpi foyda, yalpi daromad.
Ushbu iqtisodiy sohaga oid matn bo‘yicha savollar tuzing.
BOZOR ISLOHOTLARI – bozor iqtisodiyoti va bozor munosabatlarini shakllantirishga qaratilgan chora-tadbirlar majmui. Bozor islohotlari o‘z mazmuniga ko‘ra iqtisodiy islohot bo‘lib, xo‘jalik yuritish tizimida, iqtisodiyotni boshqarishda, iqtisodiy siyosatni amalga oshirish yo‘llari va usullarida yirik qayta qurishlar, o‘zgartirishlar, iqtisodiy tizimni takomillashtirish yoki eski tizimlardan yangisiga o‘tish maqsadida amalga oshiriladi. Islohotlar iqtisodiy tizimning samaradorligi qoniqarsiz bo‘lgan, iqtisodiy inqiroz va tangliklar yuz bergan, kishilarning ehtiyojlarini yetarli darajada qondirmagan hollarda mamlakat o‘z taraqqiyotida boshqa mamlakatlardan orqada qolgan sharoitlarda o‘tkaziladi. Iqtisodiy islohotlar larzalarsiz, aniq maqsadlar ko‘zlangan holda, parlament qabul qilgan qonunlarga binoan va davlat rahbarligida amalga oshiriladi. O‘zbekistonda amalga oshirilayotgan bozor islohotlari ijtimoiy yo‘naltirilgan bozor iqtisodiyotiga o‘tishga qaratilgan. Unda O‘zbekiston Respublikasining birinchi Prezidenti Islom Karimov tomonidan ishlab chiqilgan beshta muhim tamoyil asos qilib olingan:
1) iqtisodiyotni mafkuradan xoli qilish, uning ustunligini ta’minlash;
2) o‘tish davrida davlatning bosh islohotchi bo‘lishi;
3) qonun ustuvorligi yoki barcha fuqarolarning qonun oldida tengligi;
4) kuchli ijtimoiy siyosatni amalga oshirish, davlatning ijtimoiy nochor qatlam va guruhlarini himoyalash, qullab-quvvatlash sohasida kuchli chora-tadbirlarni amalga oshirish;
5) bozor munosabatlarini bosqichma-bosqich qaror toptirish.
Bozor munosabatlariga o‘tishning "o‘zbek modeli" jahon tajribasi, respublikaning o‘ziga xos sharoitlari va xususiyatlari, xalqimiz an’analari, urf-odatlari va turmush tarzini har tomonlama hisobga olishga, o‘tishdagi iqtisodiyotni bir yoqlama rivojlantirishning oqibatlariga barham berishga asoslangan. U boshqa sohalar, jumladan, ma’naviy sohadagi islohotlar bilan uzviy bog‘liq holda amalga oshirildi. Mamlakatimizda iqtisodiy o‘nglanish, iqtisodiy rivojlanish jarayonlari ma’naviy poklanish, ma’naviy yuksalish harakatlari bilan tamomila uyg‘un ravishda rivojlantirilishi davlatimiz va jamiyatimizning doimiy diqqat markazida bo‘lib keldi. Shu sababli bozor islohotlari boshqa sohadagi islohotlar kabi pirovard natijada yagona maqsadga — inson manfaatlarini ta’minlash, xalqimiz uchun munosib turmush sharoitini yaratish, odamlarning daromadi va farovonligini izchil oshirib borish, har bir insonga o‘zining intellektual, kasb va ma’naviy salohiyatini ro‘yobga chiqarish uchun zarur imkoniyatlar yaratib berishga qaratilgan.
Do'stlaringiz bilan baham: |