Toshkent davlat agrar universiteti s. M. Aminov, S. I. Muxamadiyev, S. Sh. Rasulov axborot kommunikatsion

14-amaliy mashg’ulot. Elektron hujjat aylanish tizimlari
. 
 
Ishdan maqsad:
Elektron hujjat aylanish tizimlaridan
foydalanishni o‘rganish, 
Germes, e-hujjat, e-xat tizimlari bilan ishlash ko’nikmalarini shakllantirish.
I uslubiy ko’rsatmalar
Elektron hujjat almashish tizimlari O‘zbekiston Respublikasining “Elektron 
hujjat aylanishi to‘g‘risida”gi 2004 yil 29 apreldagi 611-II son Qaroriga faoliyat 
yuritadi. 

---

Axborot kommunikatsion texnologiyalar.S.Aminov 
105 
Har bir hujjat aylanish tizimi murakkablik darajasidan qatiy nazar tizimga 
ma’lum bir xususiyatlarga ega bo‘lib, ular tizim talablarini belgilashda xisobga 
olinadi. Har bir rahbar ish yuritishni avtomatlashtirish qarorini qabul qilar ekan, 
qanday tizim tanlash to‘g‘risida o‘ylanib qoladi. Chunki tanlangan tizim oldiga 
qo‘yilgan masalalarni to‘laligicha yechish imkoniyatiga ega bo‘lishi kerak va unga 
qilingan sarf-harajatlarni oqlashi lozim. Dasturiy vositalar bozorida juda katta tanlov 
mavjud. Ushbu dasturiy vositalarni o‘zaro taqqoslash uchun ham malumotlar etarli. 
Biror bir tizimni sotib olishdan oldin rahbar ushbu tizim Shu tashkilot talablariga 
javob berish-bermasligini baholay olishi lozim. Chunki sotib olgandan keyin u 
talablarga javob bermasa, tashkilotga sezilarli salbiy ta’sir ko‘rsatishi mumkin.
O‘z navbatida biznes–talablar quyidagi bo‘limlarga ajratilishi lozim: tizim 
foydalanuvchilari, ma’lumotlarni saqlash joyi, hujjatlar bilan ishlash, mantiqiy ish 
yuritish. 
Dasturiy ta’minotga bo‘lgan talablar esa resursga bo‘lgan talablar, ishlatish va 
sozlash qulayligidan iborat bo‘lishi kerak.