Toshkent davlat agrar universiteti s. M. Aminov, S. I. Muxamadiyev, S. Sh. Rasulov axborot kommunikatsion



Download 15,83 Mb.
Pdf ko'rish
bet62/74
Sana24.09.2022
Hajmi15,83 Mb.
#850124
1   ...   58   59   60   61   62   63   64   65   ...   74
Bog'liq
fayl 1465 20210814


 
Ishdan maqsad:
Elektron hujjat aylanish tizimlaridan
foydalanishni o‘rganish, 
Germes, e-hujjat, e-xat tizimlari bilan ishlash ko’nikmalarini shakllantirish.
I uslubiy ko’rsatmalar
Elektron hujjat almashish tizimlari O‘zbekiston Respublikasining “Elektron 
hujjat aylanishi to‘g‘risida”gi 2004 yil 29 apreldagi 611-II son Qaroriga faoliyat 
yuritadi. 


Axborot kommunikatsion texnologiyalar.S.Aminov 
105 
Har bir hujjat aylanish tizimi murakkablik darajasidan qatiy nazar tizimga 
ma’lum bir xususiyatlarga ega bo‘lib, ular tizim talablarini belgilashda xisobga 
olinadi. Har bir rahbar ish yuritishni avtomatlashtirish qarorini qabul qilar ekan, 
qanday tizim tanlash to‘g‘risida o‘ylanib qoladi. Chunki tanlangan tizim oldiga 
qo‘yilgan masalalarni to‘laligicha yechish imkoniyatiga ega bo‘lishi kerak va unga 
qilingan sarf-harajatlarni oqlashi lozim. Dasturiy vositalar bozorida juda katta tanlov 
mavjud. Ushbu dasturiy vositalarni o‘zaro taqqoslash uchun ham malumotlar etarli. 
Biror bir tizimni sotib olishdan oldin rahbar ushbu tizim Shu tashkilot talablariga 
javob berish-bermasligini baholay olishi lozim. Chunki sotib olgandan keyin u 
talablarga javob bermasa, tashkilotga sezilarli salbiy ta’sir ko‘rsatishi mumkin.
O‘z navbatida biznes–talablar quyidagi bo‘limlarga ajratilishi lozim: tizim 
foydalanuvchilari, ma’lumotlarni saqlash joyi, hujjatlar bilan ishlash, mantiqiy ish 
yuritish. 
Dasturiy ta’minotga bo‘lgan talablar esa resursga bo‘lgan talablar, ishlatish va 
sozlash qulayligidan iborat bo‘lishi kerak. 
GERMES 
avtomatlashtirilgan 
hujjatlar 
almashuv 
majmuasi. 
Germes 
avtomatlashtirilgan hujjatlar almaShuv majmuasi fayllarni uzoqda joylashgan 
tashkilotlar bilan tez, qulay va ishonchli almaShuvini ta’minlaydi. Fayllarni uzatish 
TSP/IP tarmoq protokola qo‘llagan holda barcha aloqa kanallari orqali amalga 
oshiriladi(ajratilgan liniya orqali, Internet, Dial-UP va x.k.). “Germes” da Blowfish, 
DEC, 3DES, Rijngael (AES), Squape, Twofish shifrlash usullari orqali ma’lumotlar 
uzatiladi. “Germes” klient-server texnologiyasi asosida ishlaydi. Bir vaqtni o‘zida bir 
nechta klientlar bilan ulanish imkoniyatiga ega. Fayllarni uzatayotganda maxsus RTF 
redaktori mavjud. GERMES dasturi juda engillik bilan boshqa dasturlarga ("Klient-
Bank", "1S") integratsiya qilinadi. Internet trafikni tejash maqsadida dastur fayllarni 
uzatish va qabul qilish vaqtida siqib uzatish imkoniyati mavjud. Ushbu imkoniyati 
Ya’ni fayllarni arxivlash sjatie/raspakovka amali avtomatik ravishda bajariladi. Siqish 
koeffitsient juda Yuqori darajada Winzip, WinRAR arxivlovchi-dasturlar kabi. 
Tizimda ishlash juda sodda, tizim bilan tanish bo‘lmagan foydalanuvchi ham ishlashi 
mumkin. GERMES dasturi ikki qismdan iborat- server va ko‘plab klentlar. 
Dasturning asosiy funksiyasi fayllar bilan ishlashdan iborat. Ya’ni tarmoq orqali 
fayllarni yuborish va qabul qilishdan iborat. Yuqorida keltirganimizdek tarmoqga 
qanday ulanishni ahamiyati barchasi orqali ishlash imkoni mavjud. 
 
Dasturini ishga tuShurish quyidagicha amalga oshiriladi ( 14.1 – rasm). 
Пуск –>Все программы –> Germes –> Germes Client


106 
14.1-rasm. Dasturni ishga tushirish usuli 
Dastur interfeysi quyidagi ko‘rinishdan iborat.(14.2-rasm) 
14.2-rasm. GERMES dastur interfeysi 
GERMES dasturini uskunalar paneli tugmachalarining vazifalari 
GERMES dasturi klient-server texnologiyasida ishlaganligi tufayli ish serverga 
ulanishdan boshlanadi. 
136-rasmda serverga ulanish tugmachasi ko‘rsatilgan. Klaviatura orqali ALT+C bilan 
bajariladi. 
137-rasmda Serverga fayllarni yuklash tugmachasi vazifasi keltirilgan. quyidagi 
muloqot oyna paydo bo‘ladi. 
14.3-rasmda 
Dasturni 
sozlash 
tugmachasini 
vazifasi 
keltirilgan.
Klaviatura orqali Alt+O bilan bajariladi. 
Quyidagi muloqot oyna paydo bo‘ladi. 
Paydo bo‘lgan muloqot oynaning Set bo‘limi yordamida tarmoqdagi klientlar 
ro‘yhati ko‘rish va qaysi biriga ma’lumot jo‘natish belgilanadi. Muloqotga kirishish 
uchun Login , Parol va Klyuchga ega bo‘lishimiz kerak. 



Download 15,83 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   58   59   60   61   62   63   64   65   ...   74




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish