|
kotaran,
Chirchiqda
kaprolaktam ishlab chiqarish yo'Iga qo'yildi. 1960 -yilda 235,4 ming tonna sulfat kislotalari
ishlab chiqarilgan bo'lsa, 1985-yilda 2,3 mln tonna tayyorlandi.
Markaziy hokimiyat tomonidan zaharli kimyo vositalari ishlab chiqarish respublikaga
tiqishtirildi. 1985-yilda 47,9 ming tonna turli zaharli ximikatlar ishlab chiqarildi.
Zaharli vositalarining respublika paxta maydonlarida haddan tashqari keng
qo'llanilishi natijasida atrof-muhit, ekologik vaziyat buzildi, odamlar turli - tuman
kasalliktarga chalindi. Odamlar sog'lig'i hisobiga paxta xomashyosiga ko'rsatilgan
"g'amxo'rlik" xalqqa qimmatga tushdi.
Metallurgiya sanoati. 1962-yiida O'zbekiston metallurgiya sanoati kombinatida
uzluksiz. po’lat quyish qurilmasi ishga tushirildi. 1970 -1980 yillarda elektr yordamida
po'lat eritish kompieksi va uning ikkita pechi qurib ishga tushirildi. Kombinatda po'lat
idishlar ishlab chiqarish yo'Iga qo'yildi. Po‟lat eritish 1985-yilda 1,2 million tonnaga yetdi.
50-yillarda Olmaliq-Angren tog' sanoati rayonida mis, qo'rg'oshin, rux, volfram,
molibden va boshqa nodir metal lar "koni topiidi, ulami o‟zlashtirish jarayonida yirik
Olmaliq kon-metallurgiya kombinati bunyod etildi.
O'zbekistonda 60-yillarda oltin qazib olish sanoati bunyod etildi. Muruntov, Chodak,
Konbuloq oltin konlari, Farg'ona vodiysidagi daryo o'zanlaridan sochma oltin, Nurota,
Qurama, Zarafshon, Hisor, Pomir tog‟larida oltin tarkibli kvars tomirlari va rudalar
mavjudligi aniqlandi. Respublika hududida 30 ta oltin koni aniqlandi. Oltin qazib oluvchi
Muruntov tog‟ boyitish kombinati, Marjon-buloq kombinati qurildi. "O'zbek oltin"
birlashmasi tuzilgach, uning tarkibida Chodak boyitish kombinati( 1965), Angrenda oltin
saralash fabrikasi qurilib ishga tushirildi.
O'zbekiston hududidagi rangli metal konlariga, shuningdek, oltin konlariga, ulardan
noyob va nodir metaliar qazib olishga respublika xo‟jayinlik qilmasdi, ularga Ittifoq
hukumati xo'jayinlik qilardi. O'zbekiston hukumati bu konlar va korxonalarda qancha oltin,
mis, qo'rg'oshin, rux, volfram, molibden va boshqa nodir metallar qazib olinayotganini,
uiarni kimlar qayerga olib ketayotganini, qayerda va qancha pulga sotilayotganini bilmas
edi. Bu haqda gapirish va yozish ham taqiqiangan edi. Bu holat o‟sha paytlarda
"O'zbekiston suveren respublika"
degan iboraning naqadar yolg'on, quruq gap ekanligini yaqqoi ko'rsatuvchi misoldir.
Mashinasozlik sanoati. 50-80 yillarda O'zbekiston mashinasozlik industriyasi ko‟p
tarmoqli sohaga aylandi. 1985-yilda respublika sanoatida faoliyat ko'rsatgan 1549 ta ishlab
chiqarish birlashmalari, kombinatlari va korxonalarining 100 dan ortig'i mashinasozlik
tarmog'iga tegishli bo'lib, ularda tayyorlangan mashinalar salmog'i butun sanoat
mahsulotining 16 foizini tashkil etardi.
Respublikada, birinchi navbatda, paxfachilikka xizmat qiluvchi mashinasozlik
tarmog'ini rivojiantirish tadbirlari amalga oshi -rildi. Toshkent qishioq xo'jaligi
mashinasozligi zavodi (Tashselmash) qishloq xo'jaligi mashinasozligining bosh korxonasi
hisoblanardi. "Tashselmash" zavodida 1960-yilda 3184 ta paxta terish mashinasi ishlab
chiqarilgan bo‟lsa, 1985-yilda 9425 ta shunday mashimt tayyorlanadi.
1957-
yilda paxta tozalash sanoati uchun mashinalar ishlab chiqaruvchi
"Tashxlopkomash" zavodi bazasida yirik "Tashavtomash" zavodi barpo etildi. Zavodda
paxtani qop-qanorsiz tashuvchi transport vositalari va gaz, -51 yuk avtomobili uchun ehtiyot
qismlar ishlab chiqarish yo'Iga qo'yildi. Bu zavod 1967-
1971-
yillarda qayta jihozlanib, traktor ishlab chiqarish yo‟Iga qo'yildi va unga
Toshkent traktor zavodi nomi berildi.
1948-yildan boshlab O'zbekiston qishloq xo'jaligi (O'zbekselmash) zavodi o'rish
mashinalari, diskli baranalar, charxlash stanoklari, nasos cbanglagich- purkagichlar,
motigalar, chigit ekish mashinalari ishlab chiqarardi. 1960 -yiIda bu zavodda ko'rak chuvish
mashinasi, 1965-yilda yerga to'kilgan paxtani teradigan, g'o'zapoya yufadigan mashinalar
tayyorlash yo'Iga qo‟yildi. 1956-yilda qurilib ishga tushirilgan Andijon irrigatsiya
mashinasozligi zavodida yangi yerlarni o‟zlashtirish, kanallar va suv omborlari qurilishi
bilan bog'liq zovur kovlaydigan mashinalar, suv nasoslari, avtobenzosistemalar, yer
tekislaydigan buldozeriar va skreperlar, grayderlar va kanallar tozalaydigan mashinalar, yuk
ortib tushiradigan murak-kab mexanizm va uskunalar ishlab chiqarish yo'Iga qo'yildi. 50 -60
yillarda qurilgan Toshkent mashinasozlik zavodi, Andijon "Kommunar" zavodida paxta
tozalash mashinalari, linterlar, paxta toylarini qabul qilish, saqlash, xillashning ko'p mehnat
talab qiladigan jarayonlarini mexanizatsiyalashtirish mashinalari, quritish -tozalash
asboblari, yuk tashish mashinalari ishlab chiqarish o'zlashtirildi.
O'zbekiston aviatsiva sanoati ham o'sib bordi. Toshkentda 1941 -yiIda Ximki
shahridan keltirilgan zavod asosida aviatsiya zavodi barpo etilgan edi. Dastlab u PS -84 va
IL-2 samolyotlarini ishlab chiqara boshladi. Toshkent aviatsiya zavodida 1953 -yilda 1L-14,
1958-yilda turli tipdagi transport samolyotlari, 1966-yilda esa AN-22, samolyotlari
tayyorlash yo'Iga qo'yildi. 1972-yilda V.P. Chkalov nomidagi Toshkent Aviatsiya ishlab
chiqarish birlashmasi tashkil etildi. Uyush-maga Toshkent aviatsiya zavodi (bosh korxona),
Andijon mexanika zavodi, Farg'ona mexanika zavodi va Toshkent kislorod zavodi
birlashtirildi, Birlashmada samolyot yig'iladi, uning turli detal va uzellari. xalq iste'moli
buyumlari ishlab chiqariladi.
Qurilish sanoati. 50-80 yillarda O'zbekistonda qurilish materiallari sanoati rivojlandi.
1985-yilda qurilish materiallari sanoa-tining 1851 korxonasi, 11 ta yirik
Do'stlaringiz bilan baham: |
