Toshkent davlat agrar universiteti n. Ashurmetova, D. Saidova, R. Kamalova iqtisodiyot nazariyasi

Ommaviy talab bo’yicha narxning o’zgarishi – taklifga nisbatan xaridorlarning ommaviy talabi qanchalik katta bo’lsa, bozor narxi darajasi shunchalik yuqori bo’lishi va aksincha, talabning kamayishi bilan bozor narxi pasayib borishi o’rtasidagi miqdoriy bog’liqlik.
Ommaviy taklif bo’yicha narxning o’zgarishi – talabga nisbatan tovarlar taklifi qanchalik yuqori bo’lsa, bozor narxi darajasi shunchalik past bo’lishi va aksincha, taklif kamayishi bilan narx oshib borishi o’rtasidagi miqdoriy bog’liqlik.


7-mavzu. Tadbirkorlik faoliyati va tadbirkorlik kapitali. Sarf-xarajatlar va foyda
Reja:
1. Tadbirkorlik faoliyatining mohiyati va asosiy belgilari.
2. Tadbirkorlik faoliyati va tadbirkorlik kapitalining shakllari.
3. Korxona (firma)ning sarf-xarajatlari va uning turlari.
4. Korxona (firma)ning pul tushumlari va foydasi.
5. Foyda miqdorini ko’paytirishda moddiy resurslarini tejashning ahamiyati.
Asosiy tayanch iboralar:
Tadbirkorlik faoliyati, aksiyadorlik jamiyati, aksiya, aksiya kursi, obligatsiya, ta’sischilik foydasi, dividеnd, tadbirkorlik kapitali, aylanma kapital, asosiy kapital, amortizatsiya normasi, ishlab chiqarish xarajatlari, ichki xarajatlar, tashqi xarajatlar, doimiy xarajat, o’zgaruvchi xarajat, o’rtacha xarajatlar, qo’shilgan xarajatlar,to’g’ri xarajatlar, egri xarajat, iqtisodiy yoki sof foyda, foyda normasi.
Ta’limning maqsadi: tadbirkorlik faoliyati va tadbirkorlik kapitali. korxona sarf-xarajatlari va foydasi bo’yicha keng qamrovli bilim va ko’nikmalarni shakllantirishdan iborat.
Mavzu bo’yicha talabaning bilim va ko’nikmalariga qo’yiladigan talablar:
- tadbirkorlik faoliyatining mohiyati va asosiy belgilari to’g’risidagi bilimlarini mustahkamlash;
- tadbirkorlik faoliyati va tadbirkorlik kapitalining shakllari mazmun mohiyatini ochib berish imkoniga ega bo’lish;
- firmaning sarf-xarajatlari mazmunini va uning turlarini talqin eta olish ko’nikmasini shakllantirish;
- korxona (firma)ning pul tushumlari va foydasining mohiyatini tushunib yetish;
- foyda miqdorini ko’paytirishda moddiy resurslarini tejashning ahamiyati va yo’nalishlarini talqin eta olish ko’nikmasini shakllantirish.