Toshkent davlat agrar universiteti botanikadan laboratoriya

23-MAVZU; ATIRGULDOShLAR, (RA
Ъ
NODOShLAR) DUKAKDOShLAR 
(BURShOQDOShLAR) OILALARI. 
 
MAVZUNING MAQSADI;
 Oilalarning morfologik belgilarini hayotiy 
shakillarini, tarqalishini, asosiy vakillarini lotincha nomlarini va ahamiyatini 
o‘rganish. 
K
Е
RAKLI JIHOZLAR;
 Gerbariylar, o‘simliklar aniqlagichi, rasmlar, 
jadvallar, fiksatsiya qilingan gullar, quruq va xo‘l mevalar, lupa, pintset, preparoval 
nina va boshqalar. 
 
1.ATIRGULDOShLAR OILASI – ROSACEAE 
Morfologik ta'rifi
; Bu oilaga 120 ta turkum va 3000 dan ortiq tur kiradi. 
Ular daraxt, buta, chala buta, ko‘p yillik ba'zan bir yillik o‘t o‘simliklari bo‘lib, er 
sharining deyarli hamma qismida, ayniqsa shimoliy yarim sharda keng tarqalgan. 
Barglari poyada ketma-ket joylashgan, oddiy yoki murakkab bo‘lib, ko‘pincha yon 
bargchalarga ega. Gullari to‘g‘ri, ikki jinsli, yakka, ba'zan to‘pgullarni hosil qiladi. 
Gulqo‘rg‘oni murakkab,uning a'zolari 5 tadan (ba'zan 4-6) doira shaklida joylash-
gan. Kosachabargi erkin ba'zan qo‘shilgan, ost kosachabarg bo‘lishi yoki 
bo‘lmasligi ham mumkin. Gultojibarglari 5ta bo‘lib erkin o‘sgan, ba'zan 4 ta. 
Changchilar soni gultojibarglar soniga teng yoki undan, ikki, to‘rt, ba'zan bir necha 
barobar ko‘p bo‘lib, doira shaklida joylashgan. Urug‘chisi bitta yoki bir nechta  
mevabarchalardan tashkil topgan. Ular bir-biriga qo‘shilgan yoki alohida. Mevasi 
pistacha, yong‘oqcha, danakli meva, to‘pmeva, soxta meva va rezavor mevalardir. 
Atirguldoshlar oilasi gul va mevalarining tuzilishi jixatidan 4 ta oilachaga 
bo‘linadi;