Toshkent davlat agrar umversiteti qalandarov muxitdin maxmudovich

96

---

8.6-rasm. Bog‘lardajo‘yakli gullami joylashtirish.
Rabatkalar ishlatilishi va bezatilayotgan maydonga ko‘ra 
turli uzunlik va kenglikka egadir. Eng kaltalari 2-4 m, uzunlari 
esa bir necha yuz metrgacha bo‘ladi. Rabatkalar kengligi 0,5 m 
dan (juda kam) 3-4 m gacha bo'ladi, ko‘proq tarqalganining 
kengligi 1-1,25 m. Rabatkalar yuzasi har doim tekis, suvning 
turib qolmasligi uchun faqat markazga nisbatan ozroq ko‘ta- 
rilgan bo‘ladi. Kengligi 3 m bo‘lgan lentasimon ekinlami, ko‘p 
yilliklaming 5-8 ta jo ‘yakli yoki bir yilliklaming 8-12 ta jo ‘yakli 
ekinlarini rabatkalarga mansub desa ham bo‘ladi. Rabatkaning 
chetlari maysazor bilan baravar yoki undan 4-10 sm baland 
bo‘lishi mumkin.
Nazorat savollari
1. Bog‘-park inshootlari nima?
2. Bog‘larda jozibador besedkalar o‘matish.
3. Klumbalar va rabatkalar haqida tushuncha.
97

---

IX bob. Ko‘p yillik o‘simlikIar va gazon yordamida
bog‘larda shakllar yaratish
Bog‘-parklarga kiraverishda tashrif buyuruvchilar ko‘z 
o‘ngida parkning manzarali ko‘rmishdagi darvozasi, uning old 
ko‘rinishiga qurilgan faworalar, haykallar ramzi va yerga 
terilgan har xil shakllarga ega bo‘lgan bruschatkalar o‘ziga xos 
kompozitsiyasi bilan namoyon bo‘la boshlaydi. Bog‘da kirib 
kelish bilan uning o‘simlik dunyosi, gulzorlar va maysazorlar 
ko‘zga tashlanadi. Bog‘-parklardagi shimday ko‘rinishlardan 
biri maysazorlardir.
Gazon 
- fransuzcha so‘z bo‘lib, “maysazor” ma’nosini 
anglatadi. Maysazor o‘t bilan qoplangan, tabiiy yoki sun’iy 
ravishda yaratilgan maydondir. Manzarali bog‘dorchilikda bu 
tabiiy yoki sun’iy ravishda yaratilgan o‘tsimon maydon 
ko‘kalamzorlashtirish uchun ham, sport maydonchalari va 
boshqa maqsadlarda ham ishlatiladi. Yashil maydonlar bunyod 
etishda (yashillik qurilishda) maysazorlarga katta e’tibor 
beriladi.
Maysazorlar ikki guruhga ajratiladi:
a) manzarali maysazorlar;
b) maxsus maysazorlar.