Toshkent davlat agar universiteti

Toshkent davlat agrar universiteti

DASTUR
5230400 – “Marketing” ixtisosligi uchinchi kurs talabalari uchun amaliyot

I. Ishlab chiqarish amaliyotini tashkil etishning vazifasi va umumiy masalalari.

Mehnat amaliyoti o'quv jarayonining ajralmas qismi bo'lib, nazariy bilimlarni mustahkamlash va talabalarning kasbiy va amaliy tayyorgarligiga bevosita yo'naltirilgan ko'nikmalarni egallashni ta'minlaydi.
“Agrlogistika va biznes” fakultetining 3-kurs talabalari universitet o‘quv bo‘limi va fermer xo‘jaliklari rahbariyati bilan birgalikda dekanat tomonidan belgilanadigan qishloq xo‘jaligi korxonalarida amaliy mashg‘ulotlardan o‘tadilar. Amaliyot jarayonida talabalar ishlab chiqarishni tashkil etishni o‘rganadilar, korxonaning ishlab chiqarish va moliya-xo‘jalik faoliyatini tahlil qiladilar va boshqaruv faoliyatini o‘rganadilar.
3-kurs talabalarining amaliy mashg‘ulotlarining maqsadi mo‘ljallangan kasbiy faoliyat uchun zarur bo‘lgan amaliy ko‘nikmalarni olish, bitiruv malakaviy ishining amaliy qismini tayyorlashdan iborat.
Ishlab chiqarish amaliyotining davomiyligi 1 hafta - 240 soat.
II. Ishlab chiqarish amaliyotining maqsadlari:
- fermer xo'jaligi (yoki qishloq xo'jaligi korxonasi) misolida ishlab chiqarishni tashkil etish;
- biznes-rejani rejalashtirish va tuzish tartibini o'rganish;
- korxonaning ishlab chiqarish faoliyatini iqtisodiy va statistik tahlil qilish;
- ayrim turdagi mahsulotlarni ishlab chiqarish bo'yicha iqtisodiy ko'rsatkichlarni tahlil qilish;
- sanoat tarmoqlarini boshqarish va huquqiy masalalar bo'yicha amaliy bilimlarni chuqurlashtirish.
Shunday qilib, ishlab chiqarish amaliyotini o’tish jarayonida talabalar xo’jalikning tashkil etilishi, ixtisoslashuvi va biznes-reja ko’rsatkichlari, uning tuzilishi va uni tuzish tartibi bilan atroflicha tanishadilar.
O‘rganilayotgan fermer xo‘jaligi ko‘rsatkichlari tahlil qilinib, viloyatdagi fermer xo‘jaliklarining o‘rtacha ko‘rsatkichlari bilan taqqoslanadi. Olingan ma'lumotlar asosida xulosa va takliflar ishlab chiqiladi. O‘rganilayotgan xo‘jalikda kamida 3 yil davomida olingan ishlab chiqarish, iqtisodiy va moliyaviy ma’lumotlar asosida hisobot tuziladi.
Talabalar fermer xo‘jaligi faoliyati bilan tanishish jarayonida fermer xo‘jaligi tasarrufidagi yerlarni, jumladan, sug‘oriladigan va lalmiya yerlardan foydalanish darajasi, ekin turlari, unumdorligi va yalpi hosilini o‘rganadi. Talabalar yer va hududdan oqilona foydalanishni tashkil etish, almashlab ekish va ekin maydonlari tuzilmalari, tuproq meliorativ holati, o‘g‘itlar, tuproqqa ishlov berish bo‘yicha bilim oladi.
Shuningdek, biznes-rejaning kutilayotgan moliyaviy resurslari nuqtai nazaridan rejalashtirilgan hosilni olish uchun xarajatlar va ularni qoplash manbalari (o'z mablag'lari va tijorat banklarining kreditlari) o'rganiladi.
Logistika xususiyatlari va mahsulotlarni sotish tartibi, fermer xo‘jaliklarini omborxonalar va avtotransport vositalari bilan ta’minlash bilan tanishish. Ishlab chiqarish dasturini amalga oshirish uchun zarur bo'lgan resurslarni aniqlash. Korxonaning xo'jalik shartnomalarini tuzish va bajarish tartibi bilan tanishish. Ishlab chiqarish dasturining bajarilishini nazorat qilish va nazorat qilish. Fermada ish yuritishni tashkil etish.
Ular yer, ishlab chiqarish, mehnat va moliyaviy resurslardan samarali foydalanish chora-tadbirlarini o‘rganadilar.
III. Amaliyotga ilmiy-uslubiy rahbarlik kafedra professor-o‘qituvchilari va amaliyot o‘tadigan tashkilot rahbari tomonidan amalga oshiriladi.
Talabalar amaliyotga kirishdan oldin fakultet rahbariyati oliy ta’lim muassasasining ishlab chiqarish amaliyoti bo‘yicha yo‘nalishi va buyrug‘i, mehnatni muhofaza qilish va xavfsizlik to‘g‘risidagi Nizom bilan tanishtiradi.
Talabalar amaliyotga kirishdan oldin kafedra professor-o‘qituvchilari tomonidan amaliyot davridagi individual topshiriqlar bo‘yicha talabalar bilan tushuntirish ishlari olib boriladi, tavsiyalar beriladi, kundaliklar, kalendar rejalar yuritish bo‘yicha tushuntirishlar beriladi. Amaliyot boshliqlarining maslahatlashuvlari to‘g‘risida amaliyot o‘tash joylariga va kafedraga borishda ma’lumotlar beriladi.
Korxonalarning biriktirilgan menejerlari amaliyot o'tashini nazorat qiladi, shuningdek, hisobotlarni tayyorlash va topshirish jarayonida talaba haqida sharh va tavsif beradi.
IV. Talabalarni amaliyot vaqtida optimal nazorat qilish uchun universitet yaqinidagi fermer xo‘jaliklarida amaliyot o‘tashni tashkil etish maqsadga muvofiq, boshqa hududlarga ham ruxsat beriladi.
V. Talaba amaliyotga kelgach, korxona rahbari yoki uning o‘rinbosariga o‘zini tanishtiradi, kundalik daftariga tegishli qayd qiladi va uni xo‘jalik muhri bilan tasdiqlaydi. Shundan so'ng u ish joyidagi xavfsizlik bo'yicha yo'riqnoma oladi va korxonadan amaliyot boshlig'ining ixtiyoriga beriladi.
Korxonadan amaliyot rahbari stajyorni ish joyi bilan ta'minlaydi, o'qish uchun tegishli materiallarni taqdim etadi va amaliyot dasturida nazarda tutilgan barcha masalalarni o'rganishda zarur maslahat yordamini ko'rsatadi.
VI. Dekanat har bir fermaga 4-5 nafardan talaba yuborib, u yerda talabalar mehnat stajini o‘tkazsin.
VII. Talaba ishlab chiqarish amaliyoti boshlangan kundan boshlab 3 kun ichida kechiktirmasdan, ilmiy-metodik rahbarning yordami va nazorati ostida amaliyot dasturini amalga oshirishning kalendar rejasini tuzishi shart.
VIII. Talaba mehnat amaliyotining birinchi kunidan boshlab kundalik yuritishi, fermer xo'jaligi rahbaridan olingan maslahatlarni albatta hisobga olishi kerak.
IX. Amaliyot davrida talaba korxonada o‘rnatilgan ichki mehnat qoidalariga rioya qilishi, mehnatga vijdonan munosabatda bo‘lishi, xo‘jalikda o‘tkaziladigan tadbirlarda qatnashishi shart.
X. Talaba ta’lim muassasasida olgan bilimlari asosida ishlab chiqarish amaliyoti davomida xo‘jalik a’zolariga olib borilayotgan va erishilayotgan islohotlar haqida ma’lumot berishi, tushuntirish ishlarini olib borishi shart. Amaliyot yakunida talaba xo‘jalik ishlarining holati, ishlab chiqarish va boshqaruvni tashkil etish, amaliyotni tashkil etishda aniqlangan kamchiliklar to‘g‘risida korxonadan amaliyot rahbariga ma’lum qilishi va ularni bartaraf etish bo‘yicha o‘z takliflarini kiritishi shart.
XI.Talaba amaliyotni bajarish jarayonida dalolatnoma tuzadi, u tekshiriladi va korxona rahbarining imzosi va tashkilot muhri bilan tasdiqlanadi. Hisobotga stajyorning tavsifi ilova qilinadi, korxona rahbari tomonidan imzolanadi va muhr bilan tasdiqlanadi.
Universitetga kelganida (stajirovkani tugatgandan so'ng) talaba bir hafta ichida nazoratchiga tekshirish uchun hisobot taqdim etadi va uni komissiya oldida himoya qiladi.
XII. Amaliyot davomida talabalar kamida oxirgi 3 yil davomida quyidagi masalalar bo'yicha ma'lumotlarni to'plashlari kerak:
- dala ishlarining bajarilishi, chorvachilikda mehnat normasi va ish hajmi bo'yicha hisob-kitoblar to'g'risidagi hisobotlar;
- xo'jalik faoliyati natijalariga ko'ra iqtisodiy va moliyaviy ko'rsatkichlar to'g'risidagi ma'lumotlar;
- korxona ishlab chiqarish faoliyatining asosiy ko'rsatkichlarini tahlil qilish;
- korxonaning ishlab chiqarish faoliyati bo'yicha taklif va tavsiyalar ishlab chiqishi kerak.