Toshkent axborot texnologiyalari universiteti televizion texnologiyalari

 

---

6 -laboratoriya mashg’ulot. Berilgan geometrik shakllarga xajm berish 
Corel Draw dasturida sovqa qutisini yasash. 
Rectangle Tool instrumenti yordamida Ctrl klavishni bosib turgan holda 
kvadrat chizib olamiz. Bu bilan birga qutining qopqoq’ini tasmalarini chizib 
olamiz. Xuddi shu instrument bilan tasmalarni qalinligi va kvadratning 
balandligiga moslab to’q’ri to’rtburchak chizib olamiz. So’ng nusxalab olamiz, 90 
gradusga buramiz va ikkinchi to’q’ri to’rtburchak markaziga joylashtiramiz, bitta 
ob'ektga 
keltiramiz 
va 
kvadratda 
markazlashtiramiz. 
Endi 
hammasini
gruppalashtirib 45 gradusga buramiz. Quti qopqoq’ining ustiga tasmani 
joylashtiramiz. Ustki burchakni romb shakliga kelgunicha kichraytiramiz. 
89-rasm. Quti chizish uchun dastlabki qadamlar 
90-rasm. Quticha qopqog`iga perspektiva berish 
So’ngra gruppalashni bekor qilamiz va faqat rombni belgilab olamiz. 
Extrude instrumenti yordamida xajm xolatiga keltiramiz. Berilgan ob'ektni belgilab 
olamiz (tasmasiz) va uni nusxalaymiz, ozgina kichiklashtiramiz. Extrude 
instrumenti yordamida kub shakliga kelgunicha cho’zamiz. Kub ustiga qopqoqni 
yopamiz. 

---

91-rasm. Qopqoqchaga hajm berish (Extrude uskunasini ishlatish) 
92-rasm. Quticha asosini yasash va qismlarini birlashtirish 
Kerakmas tomonlarni o’chirib tashlaymiz. Buning uchun jamlangan 
ob'ektlarni bekor qilamiz(раскомбинировать). 
93-rasm. Extrude orqali hajm berilgan obyektni parchalash 
Qopqoq’ini belgilab olamiz (tasmasiz) va keyingi bosqichlarda davom 
etamiz: Endi eng yuqoridagi birinchi rombdan tashqari barcha ob'ektlarimiz 
grupplashtirilgan xolga keldi. Ob'ektni gruppalashni bekor qilamiz (Ctrl.U) va 
orqa (yoqlarini) tomonlarini o’chirib tashlaymiz. Kub bilan xam xuddi shu xolatni 
qaytaramiz, lekin faqat uning ustki romb qismini olib tashlaymiz. Kub bilan xam 

---

xuddi shu xolatni qaytaramiz, lekin faqat uning ustki romb qismini olib tashlaymiz. 
94-rasm. Tasmalarni davom ettirish 
Tasmani davom ettirish uchun tasmaning eniga va qopqoqning 
balandligiga teng bo’lgan qutini qirrasiga kvadrat chizib olamiz, so’ngra nusxalab, 
chiqib quti ustiga joylashtiramiz. Ushbu kvadratni belgilab egri chiziqqa 
o’tkazamiz Ctrl+ Q. Kvadratning ustki burchagini ushlab tasmaning ustki 
burchagiga cho’zamiz (aniq birlashtirish uchun bog’lanishni Alt+Z yoqib qo’shing) 
Shape Tool Instrumenti bilan tomonlarga tushmagan ikkala tugunni belgilab 
olamiz,usti qismni ushlab Ctrl klavishini ushlab turgan xolda tasmaga tortamiz. 
Burchaklari bir-biriga mos kelishi uchun bog’lanishni Alt+Z yoqib qo’ying. 
qopqoqning bir tomonida tasmaning bir qismi hosil bo’ldi. Uni nusxalab, ikkinchi 
tomonning burchaklariga moslab joylashtiramiz. Qutida chiroyli tasma hosil 
qilish uchun tasmanining bir qisini belgilab nusxa olamiz va Shape Tool 
instrumenti orqali ikkita quyi bog’lamni belgilab qutining quyi qismigacha Ctrl 
klavish ushlab turgan xolda cho’zamiz. Endi yuqorigi ikkita bog’lamni belgilab 
qopqoqning pastki qismiga Ctrl klavish ushlab turgan xolda cho’zamiz. Ikkinchi 
tomonini xam xuddi shunday bajaramiz yoki nusxalab kerakli joyga 
joylashtiramiz.Endi hosil bo’lgan ob'ektni bezash q’oldi xalos.
95-rasm. Qutichaga rang berish 

---

Oldiniga rang beramiz - quti uchun oq, tasma uchun tilla rang(95 rasm, 1). 
Barcha ob'ektlar uchun gradiyentni qo’llaymiz(95-rasm, 2) va hamma ob'ektlarni 
belgilab sichqonchaning o’ng tugmasini palitra yuqorisidagi krestga bosgan xolda 
barcha konturlarni olib tashlaymiz (95-rasm, 3). Tasmani va qopqoqning 
yonlarini chizgandek tagidan soyalarini chizamiz. Quti tayyor. Endi kerakli 
soyalarni, aksini, bantiklarini qo’shish qoldi xalos.