Toshkent axborot texnologiyalari universiteti samarqand filiali kompyuter injiniringi fakulteti kompyuter tizimlari kafedrasi

Maxsus dasturiy ta’minot. Aniq bir dasturiy tizimni yaratishda ishlab chiqilgan dasturlar majmuini ifoda qiladi. Uning tarkibiga turli darajada ishlab chiqilgan modellar, ma’lum bir obyektning ishlashini aks ettiruvchi amaliy dasturlar paketi kiradi.
Uslubiy ta’minot va tashkiliy ta’minot – axborot tizimlarini ishga tushirish va ishlatish jarayonida axborot tizimi xodimlarining texnik vositalar bilan va o’zaro ta’sirini belgilovchi metodlar, vositalar va hujjatlar majmuidir.
Ergonomik ta’minot (sharoit) – ish joylariga, axborot modellariga, xodimning ish
faoliyatiga nisbatan turli ergonomik talablardan iborat hujjatlar, ularni amalga oshirish usullari to’plamidir. Maqsad – xodim ishining yuqori samaradorligini ta’minlash.
Huquqiy ta’minot – axborot tizimlarining huquqiy maqomi va uni ishga tushirishni
belgilovchi huquqiy me’yorlar majmuidir. Axborotlarni olish qayta o’zgartirish va foydalanish tartibi belgilab qo’yiladi. Huquqiy ta’minotning asosiy maqsadi qonunchilikni mustahkamlash sanaladi. Huquqiy ta’minot tarkibiga qonunlar, farmoyish, hukumat organlari qarorlari, buyruqlari, yo’riqnomalari



2-rasm Axborot tizimining Ta’minlovchi qismi
1.2 “Mobil qurilmalar” savdo muassasalari uchun axborot tizimining
umumiy tuzilishi

1-sxema Supermarket dasturi ishlash jarayoni sxemasi
Ushbu sxemada ko’rinib turganidek dasturga biz xafsizlik va huquq jihatdan tastiqlanish uchun parol login bilan kiramiz . Bu yerda login (identifikatsiya ) foydalanuvchini tanib olish uchun login takrorlanmas bo’lib ikkita login bir birini takrorlamaydi. Foydalanuvchi loginidan so’ng tastiqlash parol tekshiriladi (Autintifikatsiya) va tastiqlangach ushbu foydalanuvchiga o’ziga berilgan huquqlar taqsimlanadi (Avtorizatsiya) . Xafsizlikdan qismidan o’tgandan keyin dastur asosiy qismi yuklanadi va bazadan ma’lumotlarni oladi va bizga qulay ko’rinishda taqdim etadi. Va biz o’zimizga berilgan huquqlar (sotish,qo’shish,tahrirlash) asosida dasturdan foydalanishimiz mumkin. Foydalanish davomida biz sotishni amalga oshirishirsak albatta u hisobot bo’limiga o’tadi. Hisobot esa bizga sotilgan mahsulotlar haqida to’liq ma’lumotga ega bo’lishni taminlaydi.