Individuallik – bu ma’lum insonning, uning noyobligi, betakrorligi nuqtai nazaridan o‘ziga xos bo‘lgan ruhiy, fiziologik va ijtimoiy xususiyatlar yig‘indisi.
Individuallik – bu ko‘rib chiqilgan tushunchalar ichida mazmuniga ko‘ra eng tor tushuncha hisoblanadi. U o‘zida insonning boshqa odamlardan farq qiluvchi o‘ziga xos va shaxsiy xossalarini jamlaydi. Individuallik turli xildagi tajriba, bilimlar, fikrlardagi tafovutlar, xarakter va temperamentlardagi farqlar, o‘zimiz isbotlaydigan, tasdiqlaydigan o‘ziga xos xususiyatlarimizda namoyon bo‘ladi. Motivlar, temperament, xarakter, layoqatlar – individuallikning asosiy ko‘rsatkichlari. «Individuallik» tushunchasi individning faqat o‘ziga xos ruhiy xususiyatlarini emas, balki morfofiziologik (bo‘y o‘lchami, tana tuzilishi, yuz tuzilishi va h.k.) xususiyatlarini ham aks ettiradi.
Individuallik – o‘z mohiyatiga ko‘ra, boshqalar tomonidan kuzatilishi mumkin bo‘lgan, tashqarida joylashgan narsa. Faqat boshqalar bir odamning boshqasidan farqini, ya’ni, uning individualligini aytib berishi mumkin.
Individualism giving priority to one's own goals over group goals and defining one's identity in terms of personal attributes rather than group identifications.
Shunday qilib, bizlar ko‘rib chiqqan «odam, individ, shaxs va individuallik» tushunchalari hajmiga ko‘ra turlichadir. Bular orasida keng ma’no kasb etib, boshqa tushunchalarni ham o‘zida jo etadigan tushuncha «inson» atamasidir, eng tor atama esa – «individuallik» tushunchasi.
2. Tarbiya jarayoni va tarbiya metodlari
Tarbiya jarayonini ilmiy asoslangan tarzda olib borish uning qonuniyatlarini
chuqur urganishni talab qiladi. Bu qonuniyatlar voqieadlarning muayyan
rivojlanishi uchun sharoit yaratuvchi sabab va oqibat urtasidagi muhim, zarur
ichki aloqalarning ifodasi sifatida namoyon bo’ladi.
Tarbiya jarayonining asosini ijtimoiy xayotining ob`ektiv talabalarini, insonning
ijtimoiy mohiyatini va tabiatni aks ettiruvchi qonuniyatlar tashkil etadi.
Ijtimoiy tarbiya mazmuni moddiy ishlab chiqarish usuli, jamiyatning ijtimoiy tuzilishi, siyosiy tuzum hamda milliy mafkura g`oyalari asosida
qaror topadi. Ijtimoiy jamiyatining ijtimoiy-iqtisodiy hamda siyosiy g`oyaviy
asoslarini tashkil qiladigan tarbiyaning mazmuni va uning olib borilishiga
kuchli ta`sir ko’rsatiladigan ijtimoiy jarayonlar tarbiyaning sub`ektiv omillari
sirasiga tarbiya muassasalari, jamoat tashkilotlari, Oqituvchilar, tarbiyachilar, oila muhiti, jamotchilik dunyoqarashi, mafkura g`oyalari, shaxsni har tomonlama
rivojlantirishga oid faoliyat kabilar kiradi.
Shaxsning rivojlanishi tarbiyaning g`oyaviy mazmuni va sifat darajasiga bog`liqdir. Ayni chog`da tarbiyaning mazmuni, shakl va metodlari, shaxsning
rivojlanish darajasiga ham bog`liq.Tarbiya jarayoni psixologiya fani asoslarini,shaxsning psixologik va fiziologik rivojlanish qonunlarini bilishni talab qilad.
Tarbiyachi (Oqituvchi) tarbiyalanuvchi (oquvchi) shaxsnini har tomonlama
urganishi va shu asosida ta`sir ko’rsatishi lozim. Tarbiyalanuvchining shaxsiy xususiyatlari va imkoniyatlari hisobga olinmas ekan, tarbiyaviy ta`sir bir
tomonlama yoki tasodifiy bo’lib qoladi. Shuningdek, ular boshqa tarbiyaviy
ta`sirlarga mos bo’lmay qoladi.
Tarbiyalanuvchilarning faoliyati jamiyat uchun qanchalik foydali ravishda
maqsadga muvofiq tashkil etilar, shaxs va jamiyat urtasidagi munosabatning
oqilona bo’lishi ta`minlar ekan, tarbiya jarayoni shunchalik samarali bo’ladi. Shaxs faoliyati ijtimoiy munosabatlar negizida yo’lga qo’yilib, tizimli tarzda
kechadi. Sub`ekt (shaxs ) > ob`ekt (ijtimoiy borliq) > ijtimoiy munosabatlar
tarzda tashkil etiladigan aloqa jarayoni shaxs faoliyati mazmuni va yo’nalishi-ni ham belgilashi mumkin. Ijtimoity munosabatlarni tashkil etish jarayonida shaxsga borliqni his etish, o’z- o’zini anglash, aloqa aralashuv va o’zlashtirish
Do'stlaringiz bilan baham: |