Toshkent axborot texnologiyalari universiteti himoyaga «Multimedia texnologiyalari»

 
serverga 
aylanadi. Hozirda veb dastur deyilmasdan, umumiy holda veb server deyilmoqda. 
Demak, veb server
 
— kliyentdan kelayotgan so’rovlarni qabul qilib, tegishli 
javobni jo’natadigan dasturdir. Kliyent sifatida veb brouzer(http, https protokoli 
orqali), mobil telefon(wap protokoli orqali), ba’zi dasturlar(antiviruslar) bo’lishi 
mumkin. Veb server orqali butun sayt boshqariladi, ya’ni sayt kataloglariga 
ruxsatlarni beradi, xavfsizlik jihatidan IP adreslarni blokka oladi, foydalanuvchilarni 
ro’yxatdan o’tkazish va boshqa ko’plab ishlarni amalga oshiradi. 
Veb serverni siz o’z uyingizda yaratishingiz mumkin. Uning uchun bitta 
kompyuter ajratib, unga biror veb dastur o’rnatasiz va bu dasturni yaxshilab 
sozlashingiz kerak bo’ladi. So’ng o’z saytingizni shu serverga joylashtirasiz va biror 
domen sotib olasiz. Bundan kelib chiqadiki, saytingiz ishlashi uchun siz ajratgan 
kompyuter doim yoqilgan holatda bo’lishi kerak. 
Veb 
serverni 
tushuntirish 
uchun 
bitta 
lirik 
chekinish, 
o’xshatish 
qilaman(qo’polroq bo’lishi mumkin. Tushuntirish uchun nimalar qilishmidi-a). Biror 
saytni bitta somsa deb tasavvur qilamiz. Somsa ichidagi masalig’lar, saytning ichidagi 
ma’lumotlar(matn, rasm, video,..). Bu somsani biror bir inson pishirgan, demak 
pishirgan odam, veb dasturchidir(kimlardir somsa pishishiga yordam bergan bo’lishi 
mumkin, bular veb dizaynerlar, verstkachilar). Bu somsani sotish kerak, uning uchun 
joy topish kerak va ruhsat olish kerak. Bu o’xshatish domen va xostingga mos 

---

25 
tushadi. Sotuvchi bo’lsa, veb serverdir, ya’ni sotishni boshqaradi(puli borlarga sotadi, 
hohlasa sotmasligi ham mumkin), hullas sotishni boshqaradi.
Veb serverga o’rnatiladigan veb dastur turlari ko’pdir. Eng zamonaviy va eng 
ommabop dastur bu – albatta “Apache”dir. Apache Software Foundation korxonasi 
tomonidan chiqarilgan. Quyida ba’zi bir veb serverlarni nomini keltirdim.