Toshkent axborot axborot lashtirish texnologiyalari

8.2. Ochiq kalitlarni boshqarish infratuzilmasining raantiqiy tuzilmasi va komponentlari

Ochiq kalitlarni boshqarish infratuzilmasi PKIning asosiy vazifalari quyidagilar:

raqamli kalitlar va sertifikallaming hayot siklini madadlash (ya’ni kalitlarni generatsiyalash, sertiflkatlarni yaratish va imzolash, ulami taqsimlash va h.);

obro'sizlantirish faktlarini qaydlash va chaqirib olingan sertifikat-lar-ning «qora» ro‘yxatini chop etish;

foydalanuvchining tizimdan foydalanish vaqtini imkoni boricha kamaytiruvchi identifikatsiyalash va autentifikatsiyalash jarayonlarini madadlash:

mavjud ilovalar va xavfsizlik qism tizimining barcha komponent-larini integratsiyalash mexanizmini (PKIga asoslangan) amalga oshirish;

barcha foydalanuvchilar va ilovalar uchun bir xil va tarkibida bar­ cha zaruriy kalit komponentlari va sertifikatlar boMgan xavfsizlikning yagona tokenidan foydalanish imkoniyatini taqdim etish.

Xavfsizlik tokeni - foydalanuvchining tizimdagi barcha huquqlari va qurshovini aniqlovchi xavfsizlikning shaxsiy vositasi, masalan, smart-karta.

8.7-rasmda ochiq kalitlarni boshqarish infratuzilmasining mantiqiy tuzilmasi va asosiy komponentlari keltirilgan.

Sertifikatlar bo'yicha

axborot

8 . 7 -rasm . P K ln in g m antiqiy tu zilm a si va a so siy


kom ponentlari.
Rasmda quyidagi belgilashlar qabul qilingan:

SA - sertifikatsiyalash markazi;

RA - qaydlash markazi;

OCSP - joriy sertifikat maqomining protokoli (Online Certificate Status Protocol);

DIR - X.51I, X.519, DAP, LDAP foydalanish protokollari bo‘yicha direktoriya xizmati.

Qaydlash markazi RA - PKI elementi, qaydlashni amalga oshiruv­ chi vakil, ya’ni foydalanuvchiga sertifikatni himoyalangan holda berish imkoniyatini ta’minlash maqsadida foydalanuvchilarni autentifikatsiya-lashni va ularni qaydlashni amalga oshiradi. Qaydlash markazining xususiyati shundan iboratki, u fimksional nuqtai nazaridan sertifikatsiya markaziga qaraganda foydalanuvchiga yaqinroq. Undan tashqari, aynan

qaydlash markazi PKIning o‘zaro aloqaga layoqatligini ta’minlovchi samarali interfeys hisoblanadi.
Sertifikatsiya markazi CA - PKIning elementi (sertifikatlarning ishonchli manbai, notarius), unga sertifikatlami yaratish va/yoki tas-diqlash ishonib topshirilgan. Sertifikatsiya markazining ishlash sxemasi quyidagicha:

- SA shaxsiy kalitlarini generatsiyalaydi va foydalanuvchilar serti-fikatlarini tekshirishga atalgan SA sertifikatlarini shakllantiradilar;

foydalanuvchilar sertifikatsiyalashga so'rovlami shakllantiradilar va ularni u yoki bu usul bo‘yicha SAga yetkazadi;

SA foydalanuvchilar so‘rovlari asosida ulaming sertifikatlarini shakllantiradi;

SA bekor qilingan sertifikat ro‘yxatlarini (CRL) shakllantiradi va vaqti-vaqti bilan yangilaydi;

foydalanuvchi sertiflkatlari, SA sertifikatlari va bekor qilinganlar ro'yxati CRL sertifikatlar markazi tomonidan chop etiladi (foydalanuv-chilarga tarqatiladi yoki umumfoydalanuvchi ma’lumotnomaga joy-lashtiriladi).

PKI bajaradigan funksiyalami shartli ravishda bir necha guruhlarga ajratish mumkin:

sertifikatlami boshqarish funksiyalari;

kalitlam i boshqarish funksiyalari;

qo'shimcha funksiyalar (xizmatlar).

Sertifikatlami boshqarish funksiyalariga quyidagilar kiradi:

qaydlash. Nafaqat funksiyalaming bir qismi, balki PKIning xavf­ sizligi ham to‘g‘ri qaydlashga va identifikatsiyalashga asoslangan. Foy­ dalanuvchilar sifatida fizik foydalanuvchilar, tatbiqiy dastur, tarmoq qurilmasi va h. ishtirok etishi mumkin. Identifikatsiyalashda ishlatiladi­ gan usullarni sertifikatsiyalash siyosati belgilaydi. Shunday qilib, foy-dalanuvchilami identifikatsiyalash va qaydlash PKI tizimining minimal to'liq komponentlari hisoblanadi;