|
Xabarlar mazmunining fosh qilinishini oldini olishda himoyalash ning kanalga mo'ljallangan hamda ulanishga mo'ljallangan usullaridan foydalanish mumkin.
Yuqorida aytib o'tilganidek, kanalli shifrlash aloqa tarmog‘ining har bir kanalida mustaqil tarzda bajarilishi mumkin. Kanalli shifrlashda, odatda, oqimli shifrlash ishlatiladi va uzellar orasida shifrlangan matn bitlarining uzluksiz oqimi madadlanadi. Tarmoqlarda kommutatsiyalash (marshrutlash) vazifalari faqat uzellarda bajarilishi sababli, aloqa
kanalida paketning sarlavhalari bilan birga axborot qismini ham shifrlash mumkin.
Ammo ma’lumotlar faqat konalda (kanallar orqali ulangan uzel-larda emas) shifrlanishi sababli, barcha oraliq uzellar himoyalanishi lozim. Buning ustiga uzellarni nafaqat fizik himoyalanishi, balki bu uzellaming apparat-dasturiy vositalari tomonidan uzellar orqali o‘tuvchi har bir ulanishdagi axborotni yakkalashi kafolatlanishi zarur.
Chekkalararo shifrlashda marshrutizatorda ishlanuvchi har bir xabar (sarlavhaning ba’zi maMumotlari bundan istisno) yoM boshida shifrla-nadi va belgilangan joyga vetmaguncha rasshifrovka qilinmaydi. Har bir ulanish uchun o'zining kaliti ishlatilishi mumkin.
Xabarlar oqimini tahlillanishidan himoyalash, odatda, turli sin-flarga mansub xabarlar uzunligi va chastotasining qiymatlarini, manba adreslarini va xabarlar oqimi adreslarini berkitishga yo'naltirilgan. Agar kanalli shifrlash ishlatilsa, uzellar orasida maMumotlar uzatilganida shifrlangan matn bitlarining uzluksiz oqimi o‘rnatilishi mumkin. Bu esa chastota qiymatlarini va ulanishning davomligini berkitishga imkon beradi. Bunday vondashishda tarmoqning samarali o'tkazish qobiliyati pasaymaydi, chunki hech qanday qo'shimcha axborot talab etilmaydi. Ammo uzel ochilsa. bu uzd orqali o‘tuvchi xabarlarning butun oqimi tahlillash mavzuiga a> lanadi.
Himoyalashning chekkalararo usullaridan foydalanilganda uzatilu-vchi xabarlarning haqiqiy chastotasi va uzunligini berkitish uchun turli uzunlikdagi «bo‘sh» xabarlar generatsiyalanishi, haqiqiy xabar esa bo‘sh simvollar bilan toMdirilishi mumkin. Qabul qiluvchi begona kengayish-lami va «bo‘sli» xabarlarni aniqlashda xabardagi shifrlangan hoshiyadan foydalanishi mumkin.
Aksariyat ilovalarda oqimni tahlillash orqali axborotni chiqarib ol-ish ikkinchi darajali xavf sifatida talqin qilinishi va maxsus qarshi chora-lar ko‘rilmasligi mumkin.
Xabarlar sathida haqiqiylikni tasdiqlash xabarlarni kechiktirish, ularni yo'q qilish, almashtirib qo'yish yoki qaytalash kabi ta’sirlardan himoyalashni ta’minlamaydi. Shunga qaramasdan, bunday tahdidlardan himoyalashning turli usullari mavjud:
xabarlarni nomerlash. Har bir xabarni nomerlab, nomerni xabar tarkibiga kiritib, demak, shifrlab uzatish orqali xabaming haqiqiyligiga ishonch hosil qilish mumkin. Tarmoqning har bir obyekti u bilan alo-qada boMuvchi obyektlaming har biri uchun alohida sanagichlarga
(schyotchiklarga) ega boMishi lozimligi bu muolajaning kamchiligi hisoblanadi.
vaqtni belgilash. Qabul qiluvchi har bir uzatilgan xabarning kuni va vaqtini bilgan holda uning adekvatligini tekshirishi mumkin. Bunday belgilashning intervali va aniqligi shunday tanlanishi lozimki, bir to mondan xatoli xabarlar, ikkinchi tomondan. uzatish kanaliga xos boMgan tabiiy kechikish aniqlanishi mumkin boMsin.
tasodifiy sonlardan foydalanish. Vaqtning real masshtabida ikki tomonlama aloqa ishlatilganida qabul qiluvchi jo‘natuvchiga xabar jo‘natilmasdan oldin tasodifiy son yuboradi. Jo‘natuvchi bu sonni shifrlangan xabarga shunday o‘rnatadiki, qabul qiluvchi uni tekshirishi mumkin boMsin. Shu tarzda yolg‘on xabarlar chiqarib tashlanishi mum kin.
har bir ulanish uchun alohida kalitdan foydalanish. Natijada. olin gan xabarda ulanishning oshkor boMmagan identifikatsiyalanishi amalga oshiriladi.
Xabarlar oqimi uzilishini aniqlash masalasini «so'rov-javob» pro-tokolidan foydalanib hal etish mumkin. Bunday protokolning tarkibida ulanishning vaqtinchalik yaxlitligini va maqomini o‘matuvchi xabarlar juftini almashish muolajasi boMadi. Ulanishning har bir chekkasida «xa-bar-so‘rov» uzatishni vaqti-vaqti bilan ishga tushiruvchi taymer ishlati ladi va «xabar-so‘rov» uzatishga ulanishning boshqa chekkasidan javob olinadi. Har bir «xabar-so‘rov»da peredatchik axboroti mavjud boMib, bu axborot ulanishdagi xabar yo‘qotilishini aniqlashga imkon beradi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
