Toshkent axborot axborot lashtirish texnologiyalari

CDPD/GPRS imkoni-
gan 2.4GGts chastota-	yatli uyali telefon		O'zgarmas
dagi 5,5 dB lik har
	^Vzgaruvchi		tokning
tomonga			quvvatini
yo'naltirilgan antenna	S	tok uchun	o'zgarti-	O'zgarmas
		noulbuk	ruvchi
Simsiz		adapteri		tok manbai
				yjrikurivatel)

k a r to c h k a
NIC
A

Noutbuk

I L I 1 -rasm . «Sim siz u ru shni» olib b o rish asb o b -u sku n a si.
Xuddi shunga o‘xshash konstruksiya yordamida o‘ziga xos «simsiz ko'prik» o‘tkazish va foydalanish nuqtalarining butun zanjirini tashkil qilgan holda tarmoqdan ma’lumotlami himoyalangan bino tashqarisida chiqarib olish mumkin (11.12-rasm).
Shaxsiy kompyuter Uzib-ulagich Marshrutizator

- 9 —
Shaxsiy kompyuter

Bino perimetri

Hujum

qiluvchi
11 .12 -rasm . « O rq a eshik» k o 'rin ish id a g i ta rm o q d a n


fo y d a la n ish nuqtasi.
Rouming muammosi. Simsiz tarmoqning simli tarmoqdan yana bir muhim farqi foydalanuvchining tarmoq bilan aloqani uzmasdan joyini o‘zgartirish qobiliyatidir. Rouming konsepsiyasi turli simsiz aloqa stan­ dartlari CDMA (Code Division Multiple Access), GSM (Global System for Mobile Communications) va simsiz Ethernet uchun bir xil. TCP/lPning ko'pgina tarmoq ilovalari server va mijoz IP-adreslarining o‘zgarmasligini talab etadi, ammo tarmoqdagi rouming jarayonida abonent, albatta. uning bir joyini tark etib, boshqa joyiga qo'shiladi. Simsiz tarmoqlarda mobil IP-adreslarning va boshqa rouming mex-anizmlarining ishlatilishi ushbu talabga asoslangan.

Mobil IP-aloqaning asosiy g‘oyasi - foydalanuvchining turgan jo­ yini qaydlash va trafikni qayta yo'naltirish. Abonent turgan joyiga bog'liq boMmagan adres TCP/IP - ulanishni madadlaydi, foydalanuvchi turgan joyiga bog‘liq boMgan vaqtincha adres esa lokal tarmoq resurslari bilan ulanishni ta’minlaydi. IP mobil tizimi uchun uchta tartibga solu-vchi talablar mavjud: mobil uzeli (foydalanuvchining simsiz qurilmasi), uy agenti (uy tarmogMda joylashgan server) va ajnabiy agent (rouming

uzatiluvchi tarmoqda joylashgan server). Mobil uzeli yangi tarmoqqa p'tganida, u turgan joyiga bog‘liq boMgan vaqtincha IP-adresni oladi va ajnabiy agentda qaydlanadi. So‘ngra ajnabiy agent uy agenti bilan bogManib mobil agentning o‘ziga bogManganligini xabar qiladi. Shu ondan boshlab barcha paketlar ajnabiy agent-rouming orqali uy agentiga yo‘naltiriladi.


Kriptohimoyalash tahdidlari. CDMA, GSM uyali tarmoqlarda va simsiz Ethemet-tarmoqda axborotning konfidensialligini va yaxlitligini ta’minlash maqsadida kriptografik vositalar ishlatiladi. Ammo xatolik-larga yoM qo‘yish kommunikatsiyaning buzilishiga va axborotning yo-mon niyatda ishlatilishiga olib keladi.

WEP(Wired Equivalent Privacy - simsiz tarmoq darajasidagi max-fiylik) - 802.11 xilidagi tarmoq xavfsizligini ta’minlash uchun yaratil-gan kriptografik mexanizm. WEPni tatbiq etishdagi xatoliklar va bosh­ qarish muammolari uni befoyda qilib qo‘ydi. Ushbu mexanizm barcha foydalanuvchilar ishlatadigan yagona statik kalitga ega. Internet tarmo­ qda niyati buzuq odamga bir necha soat mobaynida kalitni tiklashga imkon beruvchi vositalar mavjud. Shu sababli, WEPga autentifikatsiya va konfidensiallik vositasi sifatida ishonish mumkin emas. Tavsiflangan kriptografik usullami ishlatilgani, umuman ishlatilmaganiga qaraganda yaxshiroq, ammo yuqorida keltirilgan hujumlardan himoyalashning boshqa usullari zarur.