Toshkent arxitektura qurilish instituti

 
 
 
Taqrizchilar: Toshkent temir yo‘l muhandislari instituti “Bino va sanoat  
           inshootlari qurilishi” kafedrasi dotsenti,  
           t.f.n., E.M.Maxamataliyev. 
           Toshkent arxitektura-qurilish  instituti  “Bino va inshootlar”    
           kafedrasi mudiri, t.f.n.,  dots. S.S.Sayfiddinov.  
 
 
 
O‘zbеkiston Rеspublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligining 2013-
yil,  20-avgustdagi  312-sonli  buyrug‘iga  asosan  turdosh  yo‘nalishida  ta’lim 
olayotgan talabalar uchun darslik sifatida nashr etishga ruxsat bеrildi (grif № 
312-034).  
 
 
©TAQI-2018 

---

3 
 
SO‘Z BOSHI 
 
Iqtisodiyotning  asosiy  tarmoqlaridan  biri  bo‘lgan  qurilish  strukturasida 
muhim  o‘zgarishlar  bo‘lmoqda.  Bu  ishlab  chiqarishga  mo‘ljallanmagan 
ob’yektlar  miqdori  oshishida,  bino,  inshootlar  va  shahar  mikrorayonlarining 
rekonstruksiya hajmlarining o‘sishida hamda ish sifati, atrof-muhitni himoyasi, 
ob’yekt  qurilishini  investitsion  sikli  davomiyligiga  qo‘yilayotgan  talablarda 
namoyon  bo‘lmoqda.  Qurilish  ishtirokchilari  o‘rtasida  yangi  munosabatlar  va 
raqobat  elementlari  paydo  bo‘lmoqda.  Narxlar,    ish  haqi  va  resurs  iste’moli  
miqyosi keskin o‘zgarmoqda. 
Quruvchilarni  bozor  iqtisodiyoti  davrida  qabul  qilgan  tashkiliy-
texnologik  va  boshqaruv  bo‘yicha  qabul  qilinayotgan  qarorlarining  natijasi 
sezilarli  bo‘lmoqda.  Bo‘layotgan  o‘zgarishlar  tashkiliy-texnologik  tayyorlov, 
loyihalash,  qurilish  ob’yektidagi  texnologik  jarayonlarini  shakllanishi  va 
boshqarilishi  tizimidagi  yangi  holatlarni  aks  ettirishi  kerak.  Bu  o‘zgarishlar 
qurilish tarmog‘iga mutaxassislar tayyorlashda ham e’tiborga olinishi lozim. 
Bu  yerda  zamonaviy  o‘quv-uslubiy  adabiyotlarning  mavjudligi,  uning 
yangilanishi  va  mukammallanishi  muhim  ahamiyatga  ega.  Darslik  va  o‘quv 
qo‘llanmalar yaratilishidagi asosiy prinsiplardan biri, bu o‘quv materialini bayon 
etish  va  fanning  tashkiliy  –texnologik  siklini  o‘rganishda    sistemalilik  va 
izchillikdir. 
 “Bino  va  inshootlar  qurilishi”  yo‘nalishi  bo‘yicha  ta’lim  olayotgan 
bakalavrlar  “qurilish  texnologiyalari”  deb    umumiy  nomga  ega,    ketma-ket 
o‘tiladigan    fanlarni      o‘rganadilar.  Bunga  qurilish  konstruksiyalarini  ishlab 
chiqarish texnologiyasi, qurilish jarayonlari texnologiyasi, bino va inshootlarni 
barpo  etish  texnologiyasi  va  qurilishni  tashkil  etish  va  rejalashtirish  fanlari 
kiradi.  Oldin  bu  qurilish  texnologiyasiga  mansub  o‘tiladigan  fanlar  yagona 
majmuaning bosqichlari sifatida ko‘rilmagan va bu o‘tiladigan fanlarda izchillik 
prinsipiga u qadar amal qilinmagan. 
Mualliflar tomonidan yozilgan ushbu darslik “Qurilish texnologiyalari” 
rubrikasiga  kiruvchi  kitobdir.  Bu  kitob  nafaqat  qurilish  yo‘nalishlaridagi  
bakalavrlarga,  shuningdek  magistrlarga,  quruvchilarga  va  ilmiy  xodimlarga 
mo‘ljallangan. Mualliflar Toshkent  temir yo‘l muhandislari instituti  “Bino va 
sanoat  inshootlari  qurilishi”  kafedrasi  dotsenti,  t.f.n.,  E.M.Maxamataliyev 
hamda Toshkent  arxitektura-qurilish  instituti  “Bino va inshootlar “  kafedrasi 
mudiri, t.f.n., dots.  S.S.Sayfiddinovlarga qo‘lyozma  taqriz  yozganliklari uchun 
cheksiz minnatdorchilik bildiradilar. 

---

4