Toshkent arxitektura qurilish instituti

atrof-muhit, tabiiy-
iqlim sharoitlariga bog‘liqligi
 kelib chiqadi
.  
Qurilish ishlab chiqarishi mahsuloti bevosita yer bilan bog‘liq. U bino va 
inshootlarining  asosini,  poydevor  tayanadigan  zamin  rolini  o‘ynab,  uning 
ajralmas qismini tashkil qiladi. Tabiiy ravishda, ushbu asos murakkab geologik 
va  gidrogeologik  tavsiflarga  ega  bo‘lgan  dinamik  tizim  bo‘lib,  u  suv,  harorat, 
seysmik  tebranishlar,  mavsumiy  tebranishlar  va  shu  kabilar  ta’siri  ostida 
o‘zgaruvchanlik  xususiyatiga  ega  hisoblanadi.  Qurilish  ishlari  ochiq  havo 
sharoitlarida  amalga  oshirilib  odamlarga  tabiiy  –  iqlim  omillari  o‘z  ta’sirini 
ko‘rsatadi:  jumladan,  atmosfera  hodisalari,  yil  mavsumlari  almashinuvi 
(mavsumiy tebranishlar) va sutkaning o‘zgarishlari (harorat va yorug‘lik) ta’sir 
ko‘rsatishi  qayd  qilinadi.  Qurilish  butun  yil  davomida  amalga  oshirilishiga 
qaramasdan, mavsumiy shart–sharoitlar qurilish uslublarini tanlashga o‘z ta’sir 
qiladi.  Bularning  barchasi  qurilishni  tashkil  qilish  va  ishlarni  bajarish 
texnologiyalariga  ko‘rsatadi  va  ishlab  chiqarish  joyi  va  vaqtiga  bog‘liq  holda, 
qabul qilingan qaror va yechimlarning ko‘p sonli bo‘lishini belgilab beradi.  
Ayrim qurilish jarayonlari me’yorlashganiga qaramay ob’yektlarni barpo 
qilish  texnologiyalari  xilma-xilligi  ularning  bu  turkumda  me’yoriylashtirilishi 
murakkab bo‘lishi natijasida har bir loyiha uchun sharoitlarni hisobga oladigan 
alohida ishlarning bajarilish loyihasi (
IBL
) ishlab chiqilishi kerak. Bundan ko‘p 
sonli  tashqi  omillarning  oldindan  yetarlicha  aniq  bashorat  qilish  qiyin  bo‘lgan 
uzluksiz  tavsifdagi  ta’sirlarga  uchrashi  sharoitida  tizimni