Toshkent arxitektura qurilish instituti

3.16-rasm. Qurilish firmalarining tashkil qilinishiga nisbatan muqobil (alternativ) yondashuvlar. 

---

107 
 
2-guruh
 – natija, ya’ni daromadlar va chiqimlar (sarf-xarajatlar) qanday 
bo‘lishidan  qat’i  nazar, 
to‘liq  javobgarlikni
  o‘z  zimmasiga  oladigan  firmalar, 
ular  o‘z  hisobidan  qoplamalarni  amalga  oshirishi  talab  qilinadi,  ya’ni  mavjud 
ehtimoli  havf  –  xatarni  o‘z  zimmalariga  oladilar  («
at  risk
»  firmalari).  Bunga 
misol  sifatida  bosh  pudrat  bo‘yicha  javobgarlikni    zimmasiga  oladigan 
firmalarni  ko‘rsatib  o‘tish  mumkin.  Bosh  pudratchi  orqali  barcha  moliyaviy 
oqimlar  o‘tishi  amalga  oshiriladi,  u  subpudratchilarni  yollaydi  va  ularga 
to‘lovlarni amalga oshiradi, materiallarni sotib olish va qurilmalarni sotib olishni 
ta’minlaydi va h.k. U Loyiha qanday natija bilan yakunlanganligidan qat’i nazar, 
daromadni hech kim bilan bo‘lishmaydi. Bu holatlar ikkita qutb ko‘rinishidagi 
misollar  bo‘lib,  ularning  tarkibiga  ko‘p  sonli  oraliq  variantlarni  ham  kiritish 
mumkin. 
AQSHda qurilishda tashkil qilishning asosiy uch uslubidan foydalaniladi: 
jumladan, 
an’anaviy    –  bosh  pudratchilikka  asoslangan
, 
loyiha  –  qurilish
  va 
loyiha  –  menejerlik  uslublari
.  Bundan  tashqari,  quyida  keltirilgan  kabi,  ular 
kombinatsiyalaridan  foydalanish  ham  mumkin.  Har  bir  uslub  o‘zining  aniq 
afzalliklari  va  kamchiliklariga  ega  bo‘lib,  bu  holda  mulk  egasi  oldida 
belgilangan  maqsadlarga  erishish  aynan  unga  bog‘liq,  murakkab  tanlash 
masalasi ko‘ndalang kelishi kuzatiladi.