Toshkent arxitektura qurilish instituti “muhandislik qurilish infrastrukturasi” fakulteti “qurilish materiallar, buyumlari va konstruksiyalari texnologiyasi” kafedrasi “bog’

Bir tonna portlandsement tayyorlash uchun 2,5—3 t xom ­ ashyo, ko'mir va klinker maydalash kerak. Shu ishlarni bajarishga sem ent ishlab chiqarish uchun sarflanadigan elektr energiyaning 60—80% sarf bo'ladi. Xom ashyo aralashmasi shlam-basseynlarda aralashtiriladi, tarkibi to ‘g‘rilanadi va saqlanadi, lekin aralashtirilgan zahoti zarur kimyoviy tarkibli shlam olinmaydi. Bir kon chegarasidagina emas, hatto butun qatlam balandligida ham ohaktosh va gil kimyoviy tarkib jihatdan bir-biridan ancha farq qilishi mumkin. Shuning uchun bir marta ulushlashning o‘zidayoq xom ashyo aralashmasini tashkil etuvchilaming zarur nisbatda b o‘lishini ta’minlash qiyin. Shlamning kimyoviy tarkibi shlam-basseynlarda tegishlicha to‘g‘rilanadi. Keyin shlam siqilgan havo yordamida aralashtiriladi.

Bir tonna portlandsement tayyorlash uchun 2,5—3 t xom ­ ashyo, ko'mir va klinker maydalash kerak. Shu ishlarni bajarishga sem ent ishlab chiqarish uchun sarflanadigan elektr energiyaning 60—80% sarf bo'ladi. Xom ashyo aralashmasi shlam-basseynlarda aralashtiriladi, tarkibi to ‘g‘rilanadi va saqlanadi, lekin aralashtirilgan zahoti zarur kimyoviy tarkibli shlam olinmaydi. Bir kon chegarasidagina emas, hatto butun qatlam balandligida ham ohaktosh va gil kimyoviy tarkib jihatdan bir-biridan ancha farq qilishi mumkin. Shuning uchun bir marta ulushlashning o‘zidayoq xom ashyo aralashmasini tashkil etuvchilaming zarur nisbatda b o‘lishini ta’minlash qiyin. Shlamning kimyoviy tarkibi shlam-basseynlarda tegishlicha to‘g‘rilanadi. Keyin shlam siqilgan havo yordamida aralashtiriladi.

Xulosa

Bu usul agar xom – ashyo mayda bo‘lsa xamda katta namlikka ega bo‘lsa qo‘llaniladi va qo‘yidagi texnologik rejada o‘tib boradi. Yumshoq jinslar (gil va bur) valik maydalagichda (valkovaya drobilka) da 10 sm o‘lchamli bo‘lakchalarga maydalanadi va so‘ngra loyqorg‘ichda suv bilan ivitiladi, qorishtiriladi. Suyuq oquvchan modda — shlam ko‘rinishidagi xom ashyoviy aralashma 35 — 45% namlikka ega bo‘ladi, Loyqorg‘ich — diametri 10m va balandligi 2,5 — 3,5 m li dumaloq temirbeton rezervuar bo‘lib, ichi cho‘yan plitalar bilan qoplangan bo‘ladi. Qorg‘ichning o‘rtasida gilni maydalash uchun po‘lat xaskash maxkamlangan krestovina aylanadi. Gil qorg‘ichga suv bilan birgalikda uncha katta bo‘lmagan qismlar bilan solib turiladi.

Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati

• T.A. OTAQO‘ZIYEV, E.T. OTAQO‘ZIYEV BOG‘LOVCHI MODDALAKNING KIMYOVIY TEXNOLOGIYASI. 2005 142 bet
• Кodirova D.T BOG’LOVCHI MODDALARNING KIMYOVIY TEXNOLOGIYASI 2010y
• www. Arm taqi.uz