Toshkent Arxitektura-Qurilish Insitituti Bino va Inshoatlar qurilish fakulteti Bino va Inshoatlar kafedrasi loyihalash asoslari fanidan Mustaqil ish

Yo‘lakli tipdagi binolar umumiy yo‘laklar derazasini yuzasi pol yuzasining 1/16 qismidan kam bo‘lmasligi kerak. Tashqi devordagi yorug‘lik proyomlari orqali bir chekkadan (toretsdan) yoritilganda, yotoqxonalar umumiy yo‘laklarining uzunligi 24m dan, ikki chekkasidan bo‘lganda 48m dan oshmasligi kerak. Yo‘laklar uzunligi bundan ko‘p bo‘lsa yorug‘lik karmonlari orqali qo‘shimcha tabiy yoritish ko‘zda tutilishi kerak. Ikki yorug‘lik karmonlari orasidagi masofa 24m dan, yorug‘lik karmoni bilan yo‘lak oxiridagi(toretsdagi) yorug‘lik proyomi orasidagi masofa 30m dan oshmasligi kerak.

2.13. Tabiiy yoritilgan xonalar, framuga, darcha (fortochka)

yoki boshqa qurilmalar orqali shamollatilishi ta’minlanishi kerak. Kvartiralar to‘g‘ri yoki burchaklama shamollatish bilan ta’minlanishi kerak, tik yo‘nalishda shamollatishga (aeratsion shaxtlar orqali) ham yo‘l qo‘yiladi, bunda har bir shamollatish shaxtasiga bita kvartira biriktiriladi(ulanadi). Havoni bir kvartiradan boshqasiga oqib o‘tishiga yo‘l qo‘yilmasligi kerak. Bir tomonlama joylashgan bir va ikki xonali kvartiralarni oynaklanmagan xoll maydonchalar, zinapoya bo‘lmasi yoki tashqariga ochiq kvartiradan tashqari xonalar orqali shamollatishga yo‘l qo‘yiladi. Yo‘lakli (koridor) turdagi yotoqxona binolarida yashash xonalarini bevosita tabiiy yoritilgan va to‘g‘ri yoki burchaklama shamollatiladigan, uzunligi 24m gacha bo‘lgan umumiy yo‘laklar (koridorlar) orqali shamollatishga yo‘l qo‘yiladi. rqali, uning ikki tomonida joylashgan yo‘laklarni 12m gacha yoritish mumkin.

2.14. Turar-joy binolarini tarxlanishi (planirovkasi) joylanishi va ufqqa nisbatan o‘rni yashash xonalarini 22 mart–2 sentyabr davrida uzliksiz davom etadigan insolyasiyasi 2,5 soatdan kam bo‘lmasligini ta’minlashi kerak; kun davomida insolyasiyaning umumiy vaqti 0,5 soatga oshganda yashash xonalarini insolyasiyasi bir marta uzilishiga yo‘l qo‘yiladi. Bir-, ikki- va uch xonali xonadonlarda kamida bir xonada; to‘rt-, besh-, oltixonalikda-kami-da ikki xonada insolyasiyani normalangan davomililigi ta’minlanishi kerak. Yotoqxonalarda qoida tarzida yashash xonalarining kamida 60%, internat-uylar esa kamida 75% insolyasiya qilinishi kerak. Izoh: Turar-joy binolarini joylashishini, ufqqa nisbatan o‘rni, binolar oralig‘i SHNK 2.07.01 talablariga muvofiq bo‘li-shi kerak.