Toshkent aloqa tehnologiyalari universiteti u. N. Karimova metrologiya va telekommunikatsiya tizimlarida o

USB interfeysining texnik tavsiflari. USB interfeysining imkoniyatlari uning texnik tavsiflaridan kelib chiqadi:
– yuqori almashinuv tezligi (full-speed signaling bit rate) – 12 Mbit/s;
– yuqori almashinuv tezligi uchun maksimal uzunlik – 5 m;
– past almashinuv tezligi (low-speed signaling bit rate) – 1,5 Mbit/s;
– past almashinuv tezligi uchun kabelning maksimal uzunligi – 3 m;
– ulangan qo’shimcha qurilmalarning maksimal soni – 127 ta;
– turli almashinuv tezliklariga ega bo’lgan periferiyali qurilmalari ulanishi mumkin;
– shaxsiy kompyuter foydalanuvchisining, SCSI uchun terminatorlar kabi qo’shimcha qurilmalarni o’rnatishga zarurat yo’qligi;
– periferiya qurilmalari uchun ta’minot kuchlanishi – 5 V;
– bitta qurilmaga maksimal tok iste’moli – 500 mA.
USB interfeysida ma’lumotlar almashinuvida faqat ikkita tezlikdan foydalanish imkoniyati bu shinaning qo’llanilishini cheklaydi, biroq interfeys liniyalari sonini jiddiy kamaytiradi. Bevosita USB dan faqat kichik quvvat iste’mol qiladigan qurilmalar: klaviatura, sichqonchalar, djoystik va boshqalarni ta’minlanishi mumkin.
USB interfeysi topologiyasi. 10.4-a rasmda USB interfeysining Windows 2000, XT, XP larda va kompyuterlarning orqa devorlarida hamda USB ning barcha raz’yomlarida rasmiy belgilanishi keltirilgan. Bu ikonkacha aslida, USB topologiyasi g’oyasini to’g’ri aks ettiradi, bu topologiya esa o’ralgan juftlikdagi kompyuter tarmog’ining odatda «yulduz» deb ataladigan topologiyasidan farq qilmaydi. Hatto atamalari ham o’xshash – shina ko’paytirgichlari ham HUB lar (o’zbekcha – «xab»lar) deb ataladi.
USB qurilmalarining kompyuterga ulanish daraxtini 10.4-b rasmda ko’rsatilganidek tasvirlash mumkin (raqamlar bilan USB interfeysli tashqi qurilmalari belgilangan).
Kompyuterga qurilmalardan istagan birining o’rniga ham HUB ulanishi mumkin. USB interfeysi topologiyasining odatdagi lokal tarmoq topologiyasidan asosiy farqi shuki, kompyuter (yoki Host-qurilma) faqat bitta bo’lishi lozim. HUB ni xususiy ta’minot blokiga ega bo’lgan alohida qurilma sifatida ham, tashqi qurilmaga o’rnatilgan qurilma sifatida ham ulash mumkin. Aksariyat hollarda HUB lar kompyuterlarning monitorlari va klaviaturasiga o’rnatiladi.

10.5-rasmda tashqi qurilmalarning shartli USB-tarmoqqa ulanishiga misol keltirilgan.

USB shinasi bo’yicha ma’lumotlar almashish faqat kompyuter va tashqi qurilma orasida borishi tufayli katta hajmli qabul qilish va (yoki) uzatishga ega bo’lgan qurilmalar yo kompyuterning bevosita o’ziga, yoki eng yaqin bo’sh tugunga ulanishi mumkin.
Yaqinda bu standartning yangi rusumi (versiyasi) USB 2.0 paydo bo’ldi, u quyidagi afzalliklarga ega: birinchidan USB 2.0 standarti USB 1.1 ning barcha afzalliklariga ega bo’ldi, ikkinchidan, maksimal almashinuv tezligi 40 marta oshdi va 60 Mbit/s ni tashkil etdi, USB 1.1 standartining talablariga javob beradigan qurilmalar bilan teskari birgalikda ishlash saqlanib qoldi.