Тошкент ахборот технологиялари университети “телевидение асослари”

Тўртинчи тўлдириш 5 МГц полосани шундай шарт билан ишлатиш мумкинлигини, яъни эшиттирилмайдиган диапазонда фойдаланиш имконияти яратилганда пайдо бўлади. У DVB-Т да фойдаланиладиган 6,7 ва 8 МГц ли полосаларга қўшилган. Уни АҚШда L-диапазони (1,670-1,675ГГц)да, DVB-Н тармоқларини шакллантиришда, қўллаш режалаштирилмоқда.
Электр энергия сарфини тежаш учун мобиль терминалларда вақтли зичлаштириш принципи қўлланилади, бунда фойдали маълумот жуда кичик вақт давомида юқори тезлик билан (масалан, 10Мбит/с) узатилади ёки қабул қилинади, яъни кутиш вақтига нисбатан жуда кичик оралиқ вақтда узатилади ёки қабул қилинади. DVB-Н телевидение хизматининг сифатли тасвирлари учун рақамли ахборот узатиш тезлиги 250 Кбит/с бўлиши етарлидир. Шундай қилиб қабул қилгичнинг иш вақти ва ўчирилиш вақти муносабати (10/0,25 = 40) ни ташкил этса, энергия тежамкорлиги тахминан 90% га тенг бўлади. DVB-Н тизимининг ютуқларидан бири телевидение эшиттиришлар учун кам қувватли узатгичлардан фойдаланишдир. Бунда кенг масштабли сигналлари қабул қилиш учун самарали ечим бўлиб, бир частотали тармоқ варианти ҳисобланади (4.12- расм). Ушбу тармоқда баланд таянч антенна ва ўта қувватли узатгичлардан фойдаланмасдан бир неча кам қувватли узатгичларни қўллаб, битта частотада ишлатиб, катта туманларда эшиттиришларни қамраб олиш мумкин. Бир частотали тармоқларнинг барча узатгичлари бир хил сигналларни узатади ва GPS сунъий йўлдошлар орқали олинадиган ниҳоятда аниқ вақт сигналлари ёрдамида аниқ синхронизация қилинади.

4.12-расм. DVB-Н бир частотали тармоқ варианти

Қамраб олиш зонасини кенгайтириш ва мураккаб шароитларда (бинолар ички қисмларида, автомобилларда) қабул сифатини ошириш учун қўшимча ретрансляторлар ишлатилишлари мумкин. Бундай турдаги тармоқ баъзида юқори зичликка эга бир частотали тармоқ деб ҳам номланади.

Агар DVB-Н сигналлар учун мультиплексирланган тўлиқ оқим заҳираланган бўлса, тармоқларни режалаштиришда кўп имкониятлар пайдо бўлишига олиб келади. Бундай тармоқ бир неча вилоятларнинг бир частотали тармоғидан иборат бўлса, уларнинг ҳар бирида шахсий частота белгилари қўлланишлари мумкин.
Ҳар бир вилоят учун SFNнинг максимал кодлаш тезлиги қиймати, тармоқнинг ҳимоя интервали ва географик жойлашишларга боғлиқ, одатда қамров ўнлаб километрларни ташкил етади. Агар SFNни бирор бир вилоятда қабул қилиши мураккаб ёки деярли мумкин бўлмаган жойларида, GPS ёрдамида синхронизацияланган бир неча қўшимча узатгичлар қўлланиши мумкин. Шуни қайд этиш керакки, DVB-Н тармоқда узатгич қувватлари ва антенналарнинг баландлиги одатий рақамли телеэшиттиришларнинг ер усти DVB-Т тармоқларига нисбатан кам бўлади. Шу сабаб мобиль терминал киришида сигналнинг нисбатан катта қийматини таъминлаш учун синхронизацияланган асосий узатгичларнинг сони кўп бўлиши керак. Бундай тармоқ юқори зичликка эга бир частотали тармоқ деб номланиши мумкин. Бундай тармоқнинг таннархи, анъанавий DVB-Т ер усти рақамли телевизион эшиттириш тармоғи нархидан қиммат бўлади, бироқ битта мультиплексирланган оқимда таклиф этилаётган хизматлар сони ҳам тахминан 10 баробар кўп бўлади.