Тошкент ахборот технологиялари университети карши филиали ижтимоий-гуманитар фанлар кафедраси Х. Ж. Рузиев «Иқтисодиёт назарияси»

Ижтимоий
инфратузилма - одамлар яшаш ва турмуш фаолиятининг умумий шароитларини
таъминлайдиган соҳалар. Агросаноат интеграцияси - қишлоқ хўжалиги билан унга хизмат
қилувчи ва маҳсулотни истеъмолчига етказиб берувчи туташ тармоқлар ўртасида ишлаб
чиқариш алоқаларининг ривожлантириш ҳамда уларнинг узвий бирикиш жараёнидир.
Агробизнес - тадбиркорлик фаолиятининг қишлоқ хўжалиги ва у билан боғлиқ соқалардаги
намоён бўлиш шакли.
1. Аграр муносабатларнинг иқтисодий мазмуни. Қишлоқ хўжалик ишлаб
чиқаришининг хусусиятлари
Аграр соҳада ишлаб чиқариш кўп жиҳатдан ер билан боғлиқ бўлади.
Ерга эгалик
қилиш, тасарруф этиш ва ундан фойдаланиш билан боғлиқ бўлган муносабатлар аграр
муносабатлар дейилади.
Қишлоқ хўжалигида такрор ишлаб чиқаришнинг муҳим хусусиятларидан бири
шундаки, бу ерда ишлаб чиқариш жараёни бевосита тирик мавжудотлар -ер, ўсимлик, чорва
моллари билан боғлиқ бўлади ва табиий қонунлар иқтисодий қонунлар билан боғланиб
кетади. Бунда ер меҳнат қуроли ва меҳнат предмети сифатида қатнашади. Ернинг бошқа
ишлаб чиқариш воситаларидан фарқи шундаки, ундан фойдаланиш жараёнида у ейилмайди,
эскирмайди. Аксинча, агар ундан тўғри фойдаланилса, унинг унумдорлиги ошиб боради.

---

112
Ернинг ҳосил бериш имкониятига тупроқ унумдорлиги дейилади.
У табиий ёки
иқтисодий бўлиши мумкин.
Узок йиллар давомида кишиларнинг хеч қандай
аралашувисиз, табиий ўзгаришлар натижасида ернинг устки қатламида ўсимлик
«озиқланиши» мумкин бўлган турли моддаларнинг вужудга келиши ернинг табиий
унумдорлиги дейилади.
Агар тупроқ унумдорлиги кишиларнинг табиатга таъсири натижасида, яъни тупроқ
таркиби ва деҳқончилик усулларини яхшилаш сунъий йўл билан, (масалан, ерни