Toshkent «Adolat» 2018 davlat va huquq nazariyasi

Iqtisodiy fanlar hamda davlat va huquq nazariyasi. Iqtisodiy fan-

lar ishlab chiqarish munosabatlari tizimi, xo‘jalik hayotini tashkil etish, tad-

birkorlik, mehnat, moliya, kredit kabi masalalarni o‘rganadi. Davlat va huquq 

nazariyasi esa, davlat va huquqni o‘zining asosiy predmeti deb hisoblaydi va 

ularning iqtisodiy funksiyalarini tahlil etadi. Iqtisodiy fanlar hamda davlat va 

huquq nazariyasining o‘zaro aloqasi davlat va huquqning iqtisodiyotga qanchalik 

bog‘liq ekanligi va ta’sirini aniqlashga imkon beradi.

O‘zbekistonda mustaqil taraqqiyot yillarida barpo etilayotgan yangi 

jamiyat asoslangan tamoyillardan biri «iqtisodning siyosatdan ustunligidir». Bu 

tamoyil davlat va huquq sohasiga ham taalluqlidir. Ya’ni, davlat va huquqning 

mazmuni hamda mohiyati iqtisodiy munosabatlar tizimi, jamiyatning iqtisodiy 

tuzimi tomonidan belgilanadi. Bir tomondan, davlat va huquq iqtisodiy islo-

hotlar amalga oshishini ta’minlaydi, ikkinchi tomondan, iqtisodiyotning rivoj 

topishi davlat hokimiyati va huquqning moddiy asosini mustahkamlab, ularning 

mazmun-mohiyatini o‘zgartiradi, boyitadi. Jamiyat taraqqiyotining ko‘p asrlik tajri-

basi shundan guvohlik beradiki, iqtisodiyotning muayyan shakli(tipi)ga davlat 

va huquqiy tizimning shunga xos ma’lum shakli (tipi) (davlat va huquqning 

quldorlik, feodal, burjua yoki boshqa tipi) muvofiq keladi.

1 

Qarang: Марченко М.Н. Теория государства и права. – М., 2008. – 28-bet.

2 

Оdilqoriyev Х.T. Yuridik fanlarning ijtimoiy vazifasi va rivojlanish istiqbollari // Yuridik fanlarni 

rivojlantirishning dolzarb muammolari. – T., 2006. – 110-bet.

---