Toshkent «Adolat» 2018 davlat va huquq nazariyasi

statik va 

dinamik jihatdan tavsiflash mumkin.

Statik holatda uning tarkibiy qismlari quyidagilardir: 1) yuridik norma-

lar; 2) huquqiy prinsiplar va institutlar; 3) huquqiy muassasalar yig‘indisi;  

4) huquqiy g‘oyalar, qarashlar, tasavvurlar.

Dinamik holatda: 1) huquq ijodkorlik jarayoni; 2) huquqni amalga 

oshirish (qo‘llash) jarayoni; 3) huquqiy munosabatlar; 4) huquqiy tartibga solish 

mexanizmi; 5) huquqiy tafakkur (huquqiy ongning rivoji, ijtimoiy hayotga faol 

ta’siri). Huquqiy tizimning dinamik ko‘rinishi bu mazkur tizim elementlarining 

harakatlanish jarayoni, uning maqsadli yo‘nalishi va pirovardida ko‘rsatadigan 

samarasidir.

Shunday qilib, jamiyat huquqiy tizimi tarkibiga quyidagi asosiy element-

larni kiritish mumkin:

– huquqiy normalar yig‘indisi (huquqiy tizimning o‘zagi);

– huquqiy prinsiplar (rahbariy g‘oyalar);

– huquq ijodkorlik jarayoni (vakolatli idoralarning faoliyati);

– huquqni amalga oshirish, qo‘llash jarayoni;

– huquqiy munosabatlar (huquqiy normaning amalga oshirilish shakli);

– huquqiy tartibga solish mexanizmi;

– yuridik muassasalar tizimi;

– yuridik amaliyot (sud amaliyoti, tergov amaliyoti, adliya amaliyoti va 

hokazo);

– huquqiy ong (huquqiy hodisalarning ijtimoiy ongdagi in’ikosi);

– huquqiy siyosat (strategiya);

– huquqiy mafkura (g‘oyaviy-ma’naviy jihat);

---