Toshkent «Adolat» 2018 davlat va huquq nazariyasi

Huquq 

ijodkorligining 

prinsiplari

2-§.

---

221

XI bob.

 Huquq  

ijodkorligi

ifodalashga ko‘maklashadi. Ushbu prinsip, shuningdek, qonunchilik hujjatla-

rini yaratishda xalqning, bevosita xalq vakillari(deputat va senatorlar)ning, 

jamoat birlashmalari va nodavlat tashkilotlar, siyosiy partiyalarning, fuqaro-

larning huquqiy siyosatni shakllantirish va qonunchilikni takomillashtirishda 

keng ishtiroki orqali namoyon bo‘ladi

1

.

Huquq ijodkorligining demokratikligi. Demokratizm huquq ijodkor-

ligida xalq irodasini aniqlash va qonunda ifoda etish darajasi bilangina tavsiflan-

maydi. Bu, avvalo, huquqiy hujjatlar qabul qilishda, xususan, qonun chiqarishda 

xalqning ishtirokini ta’minlashda namoyon bo‘ladi. Demokratizm parlament va 

mahalliy xalq deputatlari kengashlari faoliyati jarayonida aks etadi. Referendum 

qonun qabul qilishning bevosita demokratik shakli ekanligini yuqorida ta’kidlab 

o‘tgan edik. Shuningdek, demokratiyaning bevosita shakllariga o‘ta muhim nor-

mativ-huquqiy hujjatlar loyihasining xalq muhokamasiga qo‘yilishi ham kiradi. 

Bunday muhokamalar chog‘ida mamlakat fuqarolari, jumladan, olimlar, mu-

taxassislar loyiha yuzasidan o‘z taklif va mulohazalarini bildiradilar. Shu tariqa 

xalqning fikri, irodasi qonun chiqaruvchi organga ayon bo‘ladi va uni huquqiy 

normalar mazmunida to‘laqonli aks ettirish imkoniyati paydo bo‘ladi.

Binobarin, demokratiyaga intilish ijtimoiy taraqqiyotimizning bosh 

yo‘nalishidir. «Demokratiya atamasining qanday sharhlanishi emas, balki 

uning qanchalik realligi, haqiqiyligi, yashashga qobilligi muhimdir... U hayo-

timizning har bir soniyasiga singab ketmasa, turmushimizning ajralmas qis-

miga aylanmasa, hamma shiorlar va ta’riflar mazmunsiz... so‘z o‘yini bo‘lib 

qolaveradi»

2

. Demokratik qadriyatlar, mezon va me’yorlar haqida so‘z borganda 

quyidagilarni qayd etish muhim ahamiyatga ega: «Jamiyatda demokratiya qay 

darajada ekanligini belgilovchi kamida uchta mezon bor. Bular – xalq qarorlar 

qabul qilish jarayonlaridan qanchalik xabardorligidir. Hukumat qarorlari xalq 

tomonidan qanchalik nazorat qilinishi, oddiy fuqarolar davlatni boshqarishda 

qanchalik ishtirok etishidir»

3

.