Toshkent «Adolat» 2018 davlat va huquq nazariyasi

482

Odilqoriyev X.T. 

Davlat va huquq nazariyasi

turli ijtimoiy kuchlar, nodavlat tashkilotlar, birlashmalar mavjudligi bilan 

tavsiflanadi.

Fuqarolik jamiyati nihoyatda murakkab ijtimoiy hodisadir. Shu bois uni 

uch asosiy jihat, uchta yo‘nalish bo‘yicha:

1) iqtisodiy jihat; 2) siyosiy jihat; 3) ma’naviy-axloqiy jihat asosida 

ta’riflash mumkin.

Birinchi jihati.

 Fuqarolik jamiyati xususiy mulkchilikka keng yo‘l 

beruvchi va unga asoslanuvchi bozor iqtisodiyoti munosabatlariga, erkin iqti-

sodiy faoliyatga zamin yaratuvchi shart-sharoitga tayanadi. Aynan xususiy 

mulkchilik muhiti va munosabatlari qaror topgan jamiyatda shaxsning mulkiy 

mustaqilligi, iqtisodiy faoliyat yuritishdagi erkinligi ta’minlanadi. Xuddi shu 

asnoda shaxs davlat hokimiyatiga nisbatan mustaqil mavqeni egallaydi. Davlat 

xususiy hayot sohasiga, shaxs va tashkilotlarning qonuniy iqtisodiy faoliyatiga 

aralashmasligi lozim. Davlatning qonunlari inson va fuqaro huquqlarini kam-

sitmasligi lozim. Bu talab, avvalo, iqtisodiy ishlab chiqarish, xususiy tadbirkor-

lik sohasiga taalluqlidir.

Mamlakatimizda fuqarolik jamiyatini rivojlantirish konsepsiyasida 

ta’kidlanganidek, «Birinchi navbatda, xususiy mulkning huquq va himoyasi-

ni mustahkamlashimiz, har qaysi xususiy mulkdor qonuniy yo‘l bilan qo‘lga 

kiritgan yoki yaratgan o‘z mulkining daxlsizligiga aslo shubha qilmasligini 

ta’minlaydigan ishonchli kafolatlar tizimini yaratishimiz zarur. Har bir tadbir-

kor, avvalo, shuni aniq-ravshan bilib olishi kerakki,