Toshkent «Adolat» 2018 davlat va huquq nazariyasi

115

V bob.

 Davlatning

funksiyalari

Davlatlarning siyosat sohasidagi hamkorligi, eng avvalo, tinchlik va urush 

masalalarida namoyon bo‘ladi. Jahon hamjamiyati taraqqiyotining hozir-

gi darajasi davlatlarga global qurolli to‘qnashuvlarni chetlab o‘tish imkonini 

beradi. Davlatlar o‘rtasidagi siyosiy hamkorlik davlat hokimiyatining barcha 

bo‘g‘inlari – parlamentlararo, hukumatlararo, mahalliy o‘zini o‘zi boshqarish 

organlari darajasida amalga oshirilmoqda. 

1991-yilda paydo bo‘lgan Mustaqil Davlatlar Hamdo‘stligi (MDH) aso-

san iqtisodiy hamkorlik prinsiplari negiziga qurilgan. Uning doirasida siyo-

siy, ijtimoiy, madaniy va boshqa sohalarda davlatlararo hamkorlik yo‘lga 

qo‘yilgan. 

Birlashgan Millatlar Tashkiloti hozirgi davlatlarning siyosiy manfaatlarini 

uyg‘unlashtiruvchi asosiy xalqaro organdir. Nizolarni, shu jumladan, harbiy 

nizolarni siyosiy yo‘l bilan bartaraf etish masalalari BMTning doimiy 

organi  – Xavfsizlik Kengashining diqqat markazida turadi. Ushbu Kengash 

xalqaro tinchlikni saqlash va hamkorlikni yo‘lga qo‘yish, davlatlararo muno-

sabatlarning turli-tuman sohalarida hamkorlikni rivojlantirish borasida keng 

vakolatlarga ega.

Madaniyat va fan-texnika sohasidagi hamkorlik turli shakllarda hamda 

turli davlatlararo darajalarda amalga oshiriladi. Birlashgan Millatlar Tashkilotida 

bunday hamkorlik Ta’lim, fan va madaniyat masalalari bo‘yicha ixtisoslashtiril-

gan muassasalar (YUNЕSKO), Atom energetikasi bo‘yicha xalqaro agentlik 

(MAGATE) va boshqalar tomonidan muvofiqlashtirib boriladi. Madaniy va fan-

texnika hamkorligining muayyan masalalari esa, davlatlar o‘rtasidagi ikki to-

monlama yoki ko‘p tomonlama shartnomalar asosida hal etiladi.

Xalqaro va fan-texnika sohasidagi hamkorlik doirasida ilmiy axborot, 

san’at asarlari, musiqa va sahna madaniyati yutuqlarini ayirboshlash, birga-

likda mutaxassislar tayyorlash, fan va madaniyat muammolari bo‘yicha turli 

festivallar, konferensiyalar o‘tkazish, olimlar, fan va madaniyat arboblari, sport-

chilar o‘rtasida bevosita aloqalar o‘rnatish amalga oshiriladi. 

Atrof-muhitni muhofaza qilish sohasidagi hamkorlik ko‘pchilik davlatlarning 

sayyoramizda mo‘tadil ekologik vaziyatni asrab qolish borasidagi say’-harakat-

larini birlashtiradi. Ushbu faoliyat barcha masalalarni qamrab olib, insoniyat 

hayotining davom etishi va rivojlanishi uchun zarur bo‘lgan ekologik shart-

sharoitlarni yaratishga qaratilgan. Bu boradagi ishlar BMTning ixtisoslashtiril-

gan muassasalari tomonidan ham, mintaqaviy va boshqa davlatlararo organlar 

tomonidan ham amalga oshirilmoqda. Atrof-muhitni muhofaza qilish uchun 

davlatlarning kosmonavtika, tibbiyot, biologiya, elektronika sohalarida erish-

gan eng yangi yutuqlaridan foydalanilmoqda.

O‘zbekiston Respublikasi – Shanxay Hamkorlik Tashkilotining faol a’zosi.

---