Toshkent «Adolat» 2018 davlat va huquq nazariyasi

413

XX bob.

 Huquqiy tartibga

solish mеxanizmi

lariga va ularga asoslangan boshqa munosabatlarga ta’sir etib, ularni mustah-

kamlaydi, qo‘riqlaydi va rivojlantiradi. Huquqiy ta’sir etish natijasida ilg‘or va 

ijobiy ijtimoiy munosabatlar huquqiy himoya qilinadi hamda takomillashtiriladi. 

Jamiyat manfaatlariga mos kelmaydigan yoxud eskirgan munosabatlar esa 

ijtimoiy turmushdan siqib chiqariladi.

Shuni nazarda tutish joizki, huquqning o‘zi bevosita ijtimoiy munosabat-

lar tizimini yaratishi, o‘zgartirishi hamda rivojlantirishi mumkin emas. Huquq 

ushbu munosabatlar ishtirokchilarining ongiga ta’sir etish orqali, shuningdek 

qat’iy harakat qoidalarini o‘rnatib, ularni tartibga soladi. Ijtimoiy munosabat 

(shu jumladan, huquqiy munosabat) qatnashchilari ongli va irodaviy harakat-

larni sodir etadilar. Shu bois mazkur munosabatlarga huquqiy ta’sir etish, ular-

ni yo‘lga solib turish mumkin bo‘ladi. Huquqiy tartibga solish huquqiy ta’sir 

etishning ancha mustaqil va faol ko‘rinishlaridan biridir. U maxsus amalga 

oshiriladigan faoliyat hisoblanadi.