Toshkent «Adolat» 2018 davlat va huquq nazariyasi

Davlat va huquq 

nazariyasining 

ijtimoiy va yuridik 

fanlar tizimidagi 

o‘rni hamda 

ahamiyati

4-§.

---

29

I bob.

 Davlat va huquq 

nazariyasining prеdmеti va mеtodi

yasi fani to‘plagan bilimlar, ma’lumotlar falsafaning obyektiv qonunlarni ochi-

shi va umumiy kategoriyalarni ishlab chiqishi uchun amaliy ma’lumot bo‘lib 

xizmat qiladi. Davlat va huquq nazariyasi o‘z mavzusini tahlil etish chog‘ida 

falsafaning «munosabat», «erkinlik», «jarayon», «funksiya», «butun va qism», 

«sistema», «evolyutsiya», «taraqqiyot», «aloqadorlik», «mohiyat», «shakl» kabi 

tushuncha va kategoriyalaridan keng foydalanadi

1

. Mazkur fanlar yaratadigan 

bilimlar o‘zaro bir-biriga singib ketadi.

Davlat va huquq zohir bo‘lishining falsafiy talqini hozirgi davrda alohida 

dolzarblik kasb etmoqda. Huquqshunoslik bilan falsafa hamkorligi zamirida 

«huquq falsafasi» degan yangi ilmiy yo‘nalish shakllanmoqda. Davlat va huquq 

hodisalarini falsafa kategoriyalari va qonuniyatlari nuqtayi nazaridan talqin 

etish huquqshunoslik fani rivojida yangi ufq va marralar ochishi shubhasizdir

2

. 

Tabiiyki, davlat va huquq nazariyasi huquq falsafasi fani bilan ham o‘zaro uzviy 

hamkorlik qiladi. 

Shunday qilib, falsafa fani davlat va huquq nazariyasi uchun poydevor 

bo‘lib, metodologik asos vazifasini bajaradi, davlat va huquq nazariyasi esa, 

falsafa shu jumladan, huquq falsafasi uchun aniq hayotiy ma’lumotlar manbayi 

vazifasini bajaradi.