Тошкент-2021 6-Мавзу. Хуфёна иқтисодиёт

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ
ОЛИЙ ВА ЎРТА МАХСУС ТАЪЛИМ ВАЗИРЛИГИ
ТОШКЕНТ ДАВЛАТ ИҚТИСОДИЁТ УНИВЕРСИТЕТИ
“МАКРОИҚТИСОДИЁТ” КАФЕДРАСИ

Фан: ИНСТИТУЦИОНАЛ ИҚТИСОДИЁТ
ТОШКЕНТ-2021
6-Мавзу. Хуфёна иқтисодиёт
РЕЖА

• Хуфёна иқтисодиётнинг келиб чиқиши сабаблари

2. Хуфёна иқтисодиёт турларининг таснифи ва уни баҳолашга нисбатан ёндашувлар
3. Хуфёна бозор институционал тизим сифатида
4. Жаҳонда хуфёна иқтисодиёт

• Хуфёна иқтисодиётнинг келиб чиқиши сабаблари

- нафақат иқтисодий-ижтимоий тузилмалар, жамиятдаги иқтисодий муносабатларни ўз ичига олувчи мураккаб ижтимоий-иқтисодий воқелик
Хуфёна иқтисодиёт
- балки аввало жамият томонидан назорат қилиб бўлмайдиган, мамлакат аҳолисининг бир қисмини ташкил қилувчиларнинг шахсий ва гуруҳий манфаатларини қондиришдир.
- яьни катта миқторда қўшимча даромад (фойда) олишни кўзлаб давлат органлари бошқаруви ва назоратидан яширган ҳолда давлат ва нодавлат мулкдан ҳамда иқтисодий бойлик, тадбиркорлик қобилятидан жиноий йўл билан фойдаланишдир
Хуфёна иқтисодиёт
У ошкор расмий иқтисод билан чамбарчас боғланган бўлиб, унинг таркибий қисмидир.
Хуфёна иқтисодиёт тадбиркорлари ўз фаолиятларида иқтисодий муносабатлар, хўжулик юритиш субьекти бўлмасдан, давлатнинг хизматидан, моддий ашёвий омиллар, ишчи кучидан фойдаланадилар.
Хуфёна иқтисодиётнинг умумжаҳон миқёсдаги улуши ялпи ички маҳсулотнинг 5-10% миқдорида. Африка ва баьзи Жанубий Америка мамлакатларида бу кўрсаткич 30%гача хам етган. Баьзи экспертларнинг баҳосига кўра, Россияда хуфёна иқтисодиёт улуши 40-50%ни ташкил килади.
Таҳлиллар шуни кўрсатадики, бу курсаткич хаддан ортиқ бўлиб, хуфёна омилларнинг хўжалик хаётига бундай таьсири жуда сезиларлидир
муносабатлардан келиб чиқади
Биринчи манба – шахсий эҳтиёж ва давлат томонидан хисобга ва рўйхатга олинмайдиган эҳтиёжларни қондириш мақсадида алоҳида фуқоролар ўртасида ва уларнинг норасмий бирлашмалари ўртасидаги мустақил иқтисодий муносабатлардир.