Тошкент-2021 3 Январь 2021 3-қисм Тошкент январь 2021 йил. Тошкент: «Tadqiqot»

Январь 2021 3-қисм
Тошкент
Ҳуқуқий тарбия узлуксиз таълим жараёнида талаба ёшларда ҳуқуқий билимлар асосида 
ҳуқуқий онгни шакллантириш, ҳуқуқий маданиятни юксалтириш борасида ўрта махсус, 
касб-ҳунар таълим муассасалари, ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органлар ва жамоатчилик 
томонидан олиб бориладиган ишлар мажмуидан иборат бўлиб, унинг натижасида 
қонунчиликни мустаҳкамлаш, ҳуқуқий нормаларни билиш, уларни ҳурмат қилишга 
эришилади. 
Ҳуқуқий тарбия шакллари ҳар бир ўқитувчининг услубида ўз ифодасини топади.
Жумладан, “Миллий ғоя, маънавият асослари ва ҳуқуқ таълими” бакалавриат таълим 
йўналиши ўқув режасига киритилган ҳуқуқий фанларни ўқитиш жараёнида талабаларга 
дарс жараёнида ва дарсдан ташқари вақтда суҳбатда, суҳбатни эса ҳуқуқий қоидаларни 
ўргатиш, ҳуқуқий ҳужжатлар намуналари ва уларнинг юридик хусусиятлари билан 
таништириш тариқасида олиб бориш мақсадга мувофиқ. 
Шунингдек, ўқитувчилар ёки ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органлар ходимлари билан 
савол-жавоблар тарзидаги давра суҳбатлар шаклида ҳам олиб борилиб, бу учрашувларда 
ҳуқуқий тарбияга боғлиқ аниқ билимлар берилиши лозим. 
Айни пайтда бу жараён босқичма-босқич кенг режа асосида амалга оширилиб, бунда 
ўқитишнинг ҳозирги замон техник воситаларидан фойдаланилса кутилган натижани беради. 
Шу билан бир қаторда мазкур йўналишда доимий равишда ҳуқуқий тарғибот-ташвиқот 
ишларини ташкил этиш, бунда талабаларнинг фаол иштирок этишларини таъминлаш, 
жамоатчилик ўртасида ҳуқуқий тарбияга оид тадбирларни амалга ошириб бориш ва 
бу тадбирларга талабаларни кўпроқ жалб этиш, ҳуқуқни муҳофаза қилувчи давлат 
органларининг фаолияти билан ҳам талабаларни жадвал асосида таништириб бориш 
мақсадга мувофиқдир. бу борада талаба ёшларни ҳуқуқий билимга ва ҳуқуқий тарбияга 
жалб этиш мақсадида ҳуқуқни муҳофаза қилувчи давлат органлари ходимлари билан тез-
тез учрашувлар ўтказилиб, савол-жавоб кечаларини ташкил этиш ҳам кутилган самарани 
беради. 
Талаба ёшларнинг хуқуқий саводхонлигини ошириш, улар ўртасида сиёсий-мафкуравий, 
ҳуқуқий тарбияни кўчайтириш борасида “Энг иқтидорли ёш истеъмолчи”, “Сиз қонунни
қандай шархлайсиз?”, “Ҳуқуқимиз–ҳимоямиз!”, “барҳаёт анъаналар”, “ёш ҳуқуқшунос”, 
“Шунқорлар” ҳарбий спорт мусобақалари, “Конституция-бахтимиз пойдевори”, “Солиқ 
билимлари болаларга”,“Ягонасан, муқаддас Ватан!”,“Менинг ғоям”, “Энг яхши инновацион 
фикрлаш”, Энг фаол маънавият тарғиботчиси” каби кўрик танловларнинг ташкил этиб 
борилиши талабаларнинг келгусида яхши мутахассис бўлиб етишишига муносиб замин 
ҳозирлайди. 
бундай тадбирлар ва учрашувларнинг ташкил этилиши ёшларда мафкуравий 
иммунетнинг мустаҳкамланишига ҳам ўзининг ижобий таъсирини кўрсатади.
булардан ташқари ҳуқуқий маданиятни оширишнинг самарали усул ва услубларини 
ишлаб чиқиш, давлат ва жамоат ташкилотлари учун тегишли тавсия ва қўлланмаларни 
тайёрлаш, ҳамда махсус ўқув-тренинг курсларини ташкил этиш, бунинг учун уларнинг 
дастурларини тайёрлаш ҳам талабалар ҳуқуқий маданиятини юксалтиришда муҳим 
омиллардан бўлиб хизмат қилади. бундай ўқув-тренинг машғулотларидаги ҳаётий, содда, 
равон, тушунарли ва аниқ мисоллар талаба ёшларнинг онгига тезроқ таъсир қилади. Ўз 
ўрнида мустақил фикрловчи, ҳаётга қатъий эътиқод ва қарашлар руҳида тарбияланган 
авлоднинг вояга етишига сабаб бўлади.
Хулоса қилиб айтганда, таълим тизимида ҳуқуқий таълим ва тарбияни турли шаклларда 
самарали равишда амалга ошириб бориш ижтимоий фаол ва юксак ҳуқуқий маданиятга 
эга бўлган баркамол шахсни шакллантиришга хизмат қилиши, шубҳасиз. Чунки, “биз 
фарзандларимизнинг нафақат жисмоний ва маънавий соғлом ўсиши, балки уларнинг энг 
замонавий интеллектуал билимларга эга бўлган, уйғун ривожланган инсонлар бўлиб, xxi 
аср талабларига тўлиқ жавоб берадиган баркамол авлод бўлиб вояга етиши учун зарур барча 
имконият ва шароитларни яратишни ўз олдимизга мақсад қилиб қўйганмиз”
1
.
1
Исломов З.М. Давлат ва ҳуқуқ назарияси. –Т.: Адолат, 2007, б.567.

---

37