11
Январь 2021 3-қисм
Тошкент
Masalan : “Jadidchilik harakati” mavzusini olaylik. darslarda qo‘shimcha
manbalarda
jadidchilik namoyondalarining juda ko‘p rasmlari bor. ammo biz darsda bu materialni hammasini
qamrab
olish nihoyat qiyin, shuning uchun o‘quvchilarga ham topshiriqlar
aniq ixcham dars
mavzusidan chiqmaydigan darajada berilmog‘i lozim.
o‘quvchilarni guruhlarga bo‘lib har bir guruhga 3 ta yoki 4 tadan rasm ko‘rsatiladi hamda
ma’lumot berish talab qilinadi.
1- guruh a’zolari axborotni, 2- guruhga 3- guruh 4- guruhga o‘rgatishdi.keyingi topshiriqda
esa aksincha 4 – guruh 3- guruhga 2- guruh 1- guruhga o‘rgatsa maqsadga muvofiq bo‘ladi.
Masalan: darslarda tarixiy (obidalar) yodgorliklar to‘g‘risida to‘plangan ma’lumotlarni
o‘quvchilarga berib borishda darslikdan tashqari, ma’lum bir davrga tegishli materiallardan ham
foydalanish mumkin.o‘quvchilarga topshiriq berilib tarixiy yodgorlik haqida ma’lumot to‘plab
kelinadi yoki o‘qituvchi shu yodgorliklar haqida ma’lumot beradi.
darsda o‘qivchilar xotirasini mustaxkamlash, ularni darsga jalb qilish uchun materialni test
shaklida yoki savol javob hamda boshqotirmalar tarzida ham berib borish mumkin.
Tarixiy yodgorliklar yoki tarixiy rasmlardan darslarda foydalanish o‘quvchilarni
mustaqil
bilim olishi hamda mustaqil fikrlash qobiliyatini oshirishga qaratilmog‘i
lozim dedik buning
uchun darslarda “Nuqtai nazaring bo‘lsin” uslubidan foydalanish maqsadga muvofiqdir.
Masalan:
Uslub maqsadi:
- o‘quvchilar muayyan muammoga o‘z nuqtai nazarini asosli dalillashni o‘rganadilar.
- o‘quvchi o‘z fikrini o‘zgartirishi mumkin.
- bahs- muzokara yuzaga kelishi mumkin.
Masalan: bu uslubni jahon tarixi darslarida “’Fransiyada Napoleon bonopart hokimiyatining
tashkil topishi va yemirilishi” mavzusida yoki “aleksandr Makedonskiyning harbiy yurishlari”
mavzusilarida qo‘llash mumkin bo‘ladi.
Mashqni o‘tkazish uslubi.
1. sinf o‘quvchilari soniga qarab sinfning ochiq joylariga tablichkalar o‘rnatiladi.
2. sinf o‘lchamiga qarab o‘quvchilarning bir qismi ishtirok etishlari mumkin.
qolgan
o‘quvchilar o‘z joylarida qoladi va ularga ham topshiriqlar beriladi.
dars boshlanishidan avval o‘qituvchi o‘quvchilarga yo‘l –yo‘ruq berib o‘tadi.
1.
Ma’lumot bergach o‘quvchilar o‘z fikriga muvofiq tablichkalar yonidan joy egallaydilar.
2.
o‘z fikrini bayon etish uchun tayorgarlik ko‘radilar.
3.
o‘z fikrlarini o‘zgartirishlari
ham mumkin, albattda asos bo‘lsa.
4.
sinfdoshlar fikriga qarshi o‘z fikrlarini aytishga tayyor turish lozim.
5.
o‘qituvchi o‘yinda ishtirok etmayotgan o‘quvchilargas ham alohida topshiriq beradi;
Masalan :
- eng ahamiyatli fikrni yozib borish.
- o‘z o‘rnini o‘zgartirmagan o‘quvchini o‘z fikrini o‘zgartirgan o‘quvchilarni kuzatib borish.