Тошкент-2021 3 Июнь 2021 10-қисм Тошкент июнь 2021 йил. Тошкент: «Tadqiqot»

Июнь 2021 10-қисм
Тошкент
унинг икки асосий жиҳатини аниқлайди:
назорат ва баҳолаш;
конструктив ва ижодий.
Улардан биринчиси фаолият жараёнининг боришини кузатиш, мақсадларнинг реаллиги 
ва уларга эришиш воситаларининг мослигини баҳолаш, олинган натижаларни асл мақсад 
билан таққослашдан иборат. Хусусан, назорат ва баҳолаш механизми ўз-ўзини кузатиш, ўз-
ўзини баҳолаш, мақсадларни аниқлаш, баҳолаш ва уларнинг бошқалар томонидан эриши-
лишини кузатишдан иборат.
Иккинчидан, конструктив-ижодий механизм фаолиятини амалга оширишнинг юқори, 
ижодий даражасида ишлайди. Рефлексия объекти предметли, интеллектуал фаолият, ижти-
моий муносабатлар, шерик шахси, рефлексия субъекти шахсияти бўлганда, фаолият тузили-
ши, асослари ва ҳаёт мазмунинианглаш, мулоқотдаги шеригининг моҳият хусусиятлари ва 
хулқ-атвор омиллари муҳим нуқта саналади ва бунинг асосида онг (қайта англаш) ва ўзўзини 
англаш ёки ўзаро таъсир ва фаолиятниқайта қуриш амалга оширилади. Шу билан бирга 
рефлексия ҳаракатнинг мантиқий шаклини олдиндан ўйланган, мақсадга йўналтирилган 
мантиқий англаш, табиий кўрсатмалар ва фаолият асосларини, хулқ-атвор, муносабат, 
ҳолатни ўрнатишга қаратилган махсус фаолиятдир. Инсоннинг ўзига мурожаатини амалга 
оширувчи барча ҳаракатлар рефлексив бўлмайди, фақат уларнинг намоён бўлиш хусусият-
лари эмас, балки инсоннинг ўз ҳаракатлари асосларини аниқлашга қаратилган ҳаракатлар 
рефлексив саналади [5].
Шундай қилиб, юқоридагилардан келиб чиққан ҳолда, тадқиқотчиларнинг аксарияти, 
касбий рефлексияни такомиллаштириш функцияси, рефлексив жараёнларнинг кечишидан 
хабардорлик, педагогик фаолияти ва унинг субъектини ривожлантириш, рефлексия жара-
ёнларини онгнинг идеал объектига йўналтириш каби мазмун хусусиятларини киритади. 
Касбий рефлексиянинг қадриятли-мотивацион, коммуникатив, интеллектуал, проектив, 
ташкилий каби асосий мазмун хусусиятларини ажратади, бу педагогга касбий фаолият объ-
ектларини адекват акс эттириш ва англаш имконини беради, ўзини эса бу фаолият субъек-
ти сифатида талаба шахсини ўзаро таъсир субъекти сифатида белгилайди. Ўрганилаётган 
ҳодисанинг мазмун хусусиятлари ўз моҳиятига кўра умуман педагогик фаолиятни амалга 
ошириш самарадорлигини кўп жиҳатдан белгилаб беради ва бўлажак педагогнинг касбий 
рефлексиясини ривожлантиришни таъминлайди.