Тошкент-2021 3 Февраль 2021 16-қисм Тошкент февраль 2021 йил. Тошкент: «Tadqiqot»

Февраль 2021 16-қисм
Тошкент
4-расм. Чеккадан синовлар
Барқарор ёниш бўлмаган тақдирда аланганинг таъсир кўрсатиш вақти
15 s гача оширилади. Барқарор ёниш бўлмаган тақдирда намуналар куйган қисмининг энг 
катта узунлигини берадиган шароитларда синовдан ўтказилиши лозим. 
Классификацион синовлар 5 та намунада асос йўналишида (узунлик бўйича) ва 5 та 
намунада арқоқ йўналишида (эни бўйича), тажрибалар юқорида кўрсатилган кетма-кетликда 
ўтказилганда уларда барқарор ёниш ёки куйган қисмининг энг катта узунлиги олинган 
ҳолатда ўтказилади. Синовларни ўтказиш пайтида қуйидагилар қайд қилинади: қолдиқ 
ёниш вақти, аланга намунанинг юзаси бўйлаб тарқалиш жараёни кузатилганлиги, пахта 
қатламининг синовдан ўтказилаётган намунанинг қулаб тушган қисмлари ёки ёнаётган 
томчиларидан ёниши ёки куйишининг борлиги қайд қилинади. Синовлар ўтказилгандан 
кейин матонинг куйган қисмининг узунлиги ўлчанади.
Натижаларни
 
баҳолаш жараёнида агар синовдан ўтказишда қуйидаги шартлар бажарилса, 
газлама (нотўқима полотно) енгил алангаланувчан деб классификацияланади:
юзадан ёқилганда синовдан ўтказилган ҳар қандай намунада қолдиқ алангаланиб ёниш 
вақти 5 s дан ошиқ бўлса;
юзадан ёқилганда синовдан ўтказилган ҳар қандай намунада намунанинг ёниши унинг 
чеккаларидан биригача етиб борса;
синовдан ўтказилган ҳар қандай намунанинг остидаги пахта ёнса;
ҳар қандай намунада юзадан ёки чекадан ёқилганда ёқиш нуқтасидан
100 mm дан ошиқ масофага тарқаладиган юзадаги чақнаш бўлганда;
аланга юзадан ёки чеккадан таъсир кўрсатганда синовдан ўтказилган ҳар қандай намунада 
ўртача 150 mm дан ошиқ куйган участканинг узунлиги кузатилганда.
Асос йўналишида қирқилган (узунлик бўйича) ёки арқоқ йўналишида қирқилган 
(эни бўйича) бешта намунадан фақат биттаси битта ёки ундан кўп юқорида кўрсатилган 
талабларни қаноатлантирса, у ҳолда бешта намуна билан такрорий синовлар ўтказилади. 
Агар такроран ўтказилган синовларда олинган натижалар тасдиқланса, у ҳолда материал 
енгил алангаланувчан деб классификацияланади. Агар газламани (нотўқима полотнони) 
синовдан ўтказишда юқорида кўрсатилган шартлар кузатилмаса, у ҳолда материал қийин 
алангаланувчан деб классификацияланади. Тажриба якунида ўтказилган синов якунларига 
кўра баённома расмийлаштирилади ва тегишли хулосалари тайёрланади. 
Адабиёт:
1. ГОСТ Р 50810 «Пожарная безопасность текстильных материалов. Ткани 
декоративные. Метод испытания на воспламеняемость и классификация».

---

23