Тошкент-2021 3 Апрель 2021 7-қисм Тошкент апрель 2021 йил. Тошкент: «Tadqiqot»

Kalit so’zlar: 
rivojlanish, ta’lim, o’z-o’zini hurmat qilish, texnologiya.
Bugungi kunda yangi ta’lim texnologiyalari o’quvchilarning intellektual, ijodiy va ma’naviy 
rivojlanishi uchun zarur shartdir. «Rivojlanish» pedagogik jarayonning asosiy so’zi, ta’limning 
muhim, chuqur tushunchasi bo’lib qoladi. Zamonaviy ta’limning asosiy maqsadi ijtimoiy 
ahamiyatga ega bo’lgan sifatlarni, o’quvchilarni ta’lim va tarbiya jarayonida rivojlantirishdan 
iborat:
a) talabalarning intellektual va ijodiy qobiliyatlarini, axloqiy qadriyatlarni rivojlantirish, 
bitiruvchining o’z-o’zini anglash, mustaqil fikrlash, o’zi uchun muhim qarorlar qabul qilish 
qobiliyatiga ega bo’lishi;
b) o’quvchilarning o’quv faoliyati muvaffaqiyati uchun mas’uliyatini oshirish;
c) ob’ektiv o’z - o’zini baholash qobiliyatini shakllantirish-aks ettirish. Ushbu maqsadlarga 
erishish, o’quvchining o’ziga xos xususiyatlari va qobiliyatlarini hisobga olgan holda, shaxsiyatga 
yo’naltirilgan o’quv jarayonini qurishga yordam beradi. O’quv jarayonining markazida talaba, 
uning bilim va ijodiy faoliyati. Rus tili va adabiyotining zamonaviy darsi ta’lim, tarbiya, 
rivojlanish va qiziqarli bo’lishi kerak. Shu bois, darslarda zamonaviy ta’lim texnologiyalaridan 
foydalanish bugungi kun talabidir. Bugungi kunda kompyuter texnologiyasini o’quv jarayoniga 
kiritish maktab ta’limining ajralmas qismidir. Zamonaviy o’quvchi allaqachon ta’limning 
boshlang’ich bosqichida shaxsiy kompyuter foydalanuvchisining boshlang’ich ko’nikmalariga 
ega, shuning uchun o’qituvchining asosiy aloqasi faol ishlatilishi kerak zamonaviy interaktiv 
texnologiyalar, bolada kundalik hayotda zarur axborot tizimlari bilan ishlash qobiliyatini 
rivojlantirmoqda. Ta’lim sohasida kompyuter texnologiyalaridan foydalanish muqarrar, chunki 
ta’lim samaradorligi va rivojlanayotgan bilim va ko’nikmalar sifati sezilarli darajada oshadi. Rus 
tili va adabiyoti darslarida kompyuter dasturiy vositalaridan foydalanish o’qituvchiga nafaqat 
an’anaviy ta’lim shakllarini diversifikatsiya qilish, balki turli vazifalarni ham hal qilish imkonini 
beradi: ta’limning ko’rinishini yaxshilash, uni differentsiatsiyalashni ta’minlash, bilimlarni 
nazorat qilishni osonlashtirish, mavzuga qiziqishni oshirish. Axborot texnologiyalaridan 
foydalanishning muhim omillaridan biri o’quv materiallari manbalarining etishmasligi, noyob 
axborot materiallarini (rasmlar, qo’lyozmalar, videofilmlar, audio yozuvlar va boshqalar) taqdim 
etish qobiliyatidir. Shu bilan birga, kompyuter texnologiyalari yordamida biz nafaqat ta’lim 
maqsadlariga erishishga qaratilgan ta’lim jarayonini qurishning professional muammosini hal 
qilamiz, balki ta’lim muhitini yaratish va undan foydalanish, respublikamiz uchun muhim 
bo’lgan kasbiy ta’limni loyihalashtirish va amalga oshirish imkoniyatiga egamiz. Axborot 
texnologiyalarini qo’llashda adabiyot o’qituvchisi oldida turgan vazifalar matn bilan, badiiy so’z 
bilan, kitob bilan ishlashni o’z ichiga oladi. Rus tili o’qituvchisi kuchli matn terish va punktuatsiya 
qobiliyatlari va ko’nikmalarini shakllantirishi, o’quvchilarning so’z boyligini boyitishi, adabiy 
til normalariga ega bo’lishni o’rgatishi, bolalarga lingvistik va adabiy atamalarni bilishi kerak. 
Ushbu muammolarni hal qilishda shubhasiz yordamchi AKT hisoblanadi.
Kompyuter texnologiyalari bolani kompyuter bilan muloqot qilishni, shuningdek, o’qituvchi 
tomonidan o’quv jarayonini tuzatishni ham o’z ichiga oladi. Individual va guruh ishlarining 
optimal kombinatsiyasi ta’lim jarayonining samaradorligini oshirishga yordam beradi. 

---

47