Тошкент-2021 3 Апрель 2021 25-қисм Тошкент апрель 2021 йил. Тошкент: «Tadqiqot»

миллий ва этник таркиби
ҳамда урф-одатларининг ўзига хос хусусиятлари аҳоли таркибининг турли туман бўлишида 
муҳим аҳамиятга эга. Масалан, кўпгина халқларда тарихан урф-одатларига кўра кўп фарзанд 
кўриш ҳунузгача сақланиб келмоқда. Ушбу ҳолат яқин йилларгача мамлакатимиз маҳаллий, 
айниқса қишлоқ жойлари аҳолиси учун хос бўлиб келган. Лекин, юқорида келтириб ўтилган 
омиллар натижасида аҳолининг ўсиш суръати анча камайиб кетди.
Пойтахт вилояти демографик вазиятининг ўзига хос хусусиятларидан бири унинг 
аҳолисини кўп миллатлигидир. Бу ерда туб миллат – ўзбеклардан ташқари рус, татар, 
корейс, тожик, қирғиз, қозоқ ва бошқа миллат вакиллари ҳам яшайди. Ўзбеклар жами 
вилоят аҳолисининг 69,1 фоизини, руслар 5,0 фоизни, қозоқлар 12,2 фоизни, тожиклар 5,5 
фоизни ташкил қилади (2020 й.). Рус ва татарлар асосан шаҳарларда, қозоқ ва тожиклар 
кўпроқ Бўстонлиқ туманида, қирғизлар Бўкада, корейслар Юқори ва Ўртачирчиқ туманларида 
истиқомат қилишади 
Тошкент вилоятида аҳоли туғилиши, ўлим, никоҳ, ажралиш, миграция каби демографик 
вазиятнинг ўзига хос хусусиятлари мавжудлиги, аҳолининг табиий кўпайишидаги ҳудудий 
фарқлар, унга таъсир этувчи омиллар кўрсатиб берилган. Тадқиқот натижасининг амалий 
аҳамияти шундаки, Тошкент вилоятидаги демографик жараёнларга доир маълумотлардан 
ва илмий хулосалардан таълимнинг турли босқичларида ўқитилаётган аҳолишунослик, 
ўқув қўлланма, услубий тавсиялар тайёрлашда фойдаланиш мумкин.
Хулоса қиладиган бўлсак, Ўзбекистон мустақиллигининг дастлабки йилларидан бошлаб 
ўзбек халқининг этнодемографик ривожланиши унинг этногенези ва этник тарихи масалалари 
билан уйғун ҳолда тадқиқ этилиши этнология, тарих, география, антропология, археология, 
топонимика, тарихий география ва бошқа фанларнинг тадқиқот объекти сифатида долзарб 
1
А.Қаюмов. XX аср бошларида Ўзбекистон ҳудудида этник ҳолат. Масъул муҳар. А.А. Аширов-Тошкент: 
2015. 180 б.

---

27