Тошкент-2021 3 Апрель 2021 10-қисм Тошкент апрель 2021 йил. Тошкент: «Tadqiqot»

Тошкент
BOSHLANG‘ICH SINF O‘QUVCHILARINI TA’LIMGA JALB QILISH
Raupov Behzod Muzaffarovich
Navoiy viloyati, Qiziltepa tumani, 
33-umumiy o‘rta ta’lim maktabi
Boshlang‘ich sinf o‘qituvchisi
Annotatsiya: 
ushbu maqolada boshlang‘ich sinf o‘quvchilarini fanga qiziqtirish to‘g‘risida 
fikrlar bayon qilinadi.
Kalit so‘zlar:
modellashtirish, so‘rov asosida o‘rganish, o‘sish fikri
Bugungi dunyo globallashuv jarayoni tezlashib borayotgan bir paytda o‘quvchilarni fanga 
qiziqtirish uchun chet el metodlaridan foydalanish oson bo‘lib bormoqda. Fikr almashish, 
dunyoqarash va kreativlikni kengaytirish uchun imkoniyatlar ham anchagina. O‘qituvchilarimizdan 
ozgina izlanish talab etiladi xolos.
Bilamizki, bolalarning ta’limga kirishi biroz murakkab jarayon, ularni savodli qilish 
o‘qituvchilarimizdan ancha mashaqqat talab etadi. Ammo ularni o‘qishga qiziqtirishda turtki 
berish mumkin ya’ni, ularni yangi o‘qitish metodlari orqali jalb qilish: 
1. Modellashtirish 
“Men qilaman, biz qilamiz, siz qilasiz” iskala usuli bilan biz allaqachon tanishmiz, ammo nega 
u qadar samarali ekanligiga amin bo‘lish uchun biroz vaqt sarflash kerak.
Modellashtirish - bu o‘quvchilarning ma’lum bir mavzuni o‘rganishini ta’minlashning muhim 
omillaridan biri, ammo u o‘quvchilarning bilim yukini oshirmasdan yangi kontseptsiyalarni 
kiritishi mumkin bo‘lganda ta’sir qiladi - shuning uchun “men, biz siz” yondashuvi.
O‘qituvchi rahbarligidan, qo‘shma qurilishdan mustaqil ishlashga qadar qurish orqali biz 
ta’limni bosqichma-bosqich o‘zgartirish va haqiqiy jarayon sifatida ko‘rsatadigan tuzilmani 
yaratishimiz mumkin. 
2.Ta’lim texnologiyalaridan foydalanish
Texnologiyani sinfga qachon va qayerda olib kirishni bilish nozik muvozanatdir. Bolalar 
texnologiyaga asoslangan darslarga yaxshi munosabatda bo‘lishlari bilan birga, ularning ta’lim 
olish jarayonida har doim texnologiyaga e’tibor berish xavfi mavjud.
3. Xulq-atvorni boshqarish
Sinflarni samarali boshqarish - bu yaxshi xulqli sinf (albatta, mukammal xulqli bo‘lishi shart 
emas) darslar bilan ko‘proq shug‘ullanadi.
4. So‘rov asosida o‘rganish
O‘quvchilaringizning mavzuga bo‘lgan qiziqishini uyg‘otish, surishtiruv asosida o‘rganish 
uchun zarur bo‘lgan birinchi qadam bo‘lib, ularga mavzuni o‘rganish va hisobot berish imkoniyatini 
taqdim etish, bu haqiqatan ham o‘rganish qayerda sodir bo‘lganligini anglatadi.
“O‘ylang, juftlang, ulashing”
Xulq-atvorni boshqarish bilan bir oz bog‘liq bo‘lgan sinf yoki guruh muhokamalari ular uchun 
aniq, yaxshi tuzilgan tuzilishga ega bo‘lganda eng foydali bo‘ladi. O‘quvchilar nafaqat o‘zlarining 
fikrlari bilan o‘rtoqlashish imkoniyati borligini his qilishlari, balki boshqalarning fikrlari ham 
qiymatga ega ekanligini tushunishlari kerak.