Toshkent 2014 B. M. Azizov, I. A. Israilov, J. B. Xudoyqulov o

uslubiyatda keltirilgan besh ballik shkala bilan aniqlanadi. 0 - ball - sovuq 
urmagan.
1
 
- ball - birinchi yil unib chiqqan novdalami sovuq o‟rgan.
2
 
- ball shoxlami sovuq urish alomatlari bor boMsa
3
 
- ball - 30% gacha shoxlami sovuq o‟rgan
4
 
- ball - 75% gacha shoxlami sovuq o‟rgan
5
 
- ball - daraxt qurigan.
O'rganilayotgan omillami yoki biror agrotexnik tadbirlami meva 
hosildorligiga ta‟sir o'rganilayotgan boMsa, shu yosh ko„chat yoki eski 
daraxtlami fenologik kuzatish hosildorlik ma‟lumotlarini tuldiruvchi sifatida 
xizmat qilishi bilan bir vaqtda, variant yoki delyanka (boMakchalar) o„rtasidagi 
omillaming ta‟siri sharoitida daraxtning tashqi belgilariga ta‟siri yaqqol ko„zga 
tashlanadi.
Fenologik kuzatishlar natijalari holis bo„lishi uchun bahor paytida har ikki 
kunda, keyinchalik esa haftasiga bir marotabadan o„lchov ishlari olib boriladi.
Olib borilayotgan dala tajribasining maqsadiga qarab asosan kuzatuvlarda 
hammasida quyidagi ko„rsatkichlar aniqlanadi va hisobga olinadi:
1.
 
Kurtaklaming ochilishi. a) o„suvchi kurtak; b) gul kurtak.
2.
 
Gullash. a) boshlanishi; b) ko„p qismi pishganda; v) yalpi mevalar 
pishganda.
3.
 
Yalpi barglar rangining o„zgarishi.
4.
 
Barg to„qilishi. a) boshlanishi; b) ko„p qismi barglari to„kilganda; v) 
oxirgi barglar to„kilgani.
Olingan 
ma‟lumotlami 
toMdirish 
maqsadida 
tajribaning 
ikki 
qaytarig„idagi barg satxining yuzasini ham aniqlash mukin. Buning uchun shu