Toshkent 2014 B. M. Azizov, I. A. Israilov, J. B. Xudoyqulov o

tajribalarga ko„p jihatdan o„xshashdir.
Ularning farqlari esa dalachilikda asosan bir yillik, va qisman ko„p yillik 
qishloq xo„jalik ekinlari ustida olib borilgan, bog„dorchilikda esa dala tajribalar 
har xil turdagi meva daraxtlari va uzumlar ustida olib boriladi. Dalachilikda olib 
boriladigan tajribalarda tuproqlar tarkibining farq qilishi hisobiga tajribadan 
olingan ma‟lumotlarda xatoliklar kelib chiqsa, bog„dorchilikda esa hisobga 
olinadigan daraxtlar yoki uzumlarning individual holatda keskin farq qilishi 
hisobiga har xil me‟yordagi xatoliklar kelib chiqadi.
Bog„dorchilikda dala tajribalari olib borish uchun tajriba maydonining 
oxirgi uch yoki besh yildagi tarixini, tuproq va iqlim sharoitini, relefmi, sizot suv 
chuqurligini hamda shamol yo„nalishini va himoyalanganligini har tomonlama 
mukammal o„rganish kerak. Ayniqsa, mevaga kirgan daraxtlaming hosidorligi va 
holati aniq hisobga olinishi lozim.
Bog„dorchilikda dala tajribaning elementlari, ya‟ni variant va 
qaytariqlaming soni, katta-kichikligi hamda variantlardagi daraxtning soni 
tajriba maydonining katta yoki kichikligi kabi ko„chatlar, tajribaning maqsadiga 
va tajriba oMkaziladigan maydonning katta-kichikligiga, tuproq va iqlim 
sharoitiga bogMiq.
Bog„dorchilikda dala tajribalari asosan ikki xil muhitda olib boriladi:
1.
 
Yangi tashkil qilingan bogMarda. 2. Eskitdan tashkil qilingan bogMarda. 
Yangi tashkil qilingan bogMarda dala tajribalari oMkazishdan oldin yangi 
ekilgan daraxtlarni bir xilligini ta‟minlash uchun har xil tadbirlar o„tkaziladi. 
Buning uchun ekiladigan daraxtlar shu soha bo„yicha tajriba markazining 
ko„chatzorlarida yetishtirilishi va bir xilda parvarish qilinishi kerak. Buning