Тoshkent – 2021 Transkripsiya, translyatsiya va oqsil biosintezi Reja

Translyatsiya

Hujayra sitoplazmasida aminokislotalar erkin holatda bo’lmay, balki aminotsil-t-RNK ko’rinishida bo’ladi.Aminotsil-t-RNK kompleksi aminokislotani faollashtirishga va uni maxsus t-RNK ni topib birikishini ta’minlaydi. Bu jarayon rekognitsiya deb ataladi va maxsus ferment –aminotsil-t-RNK-sintetaza fermenti ishtirokida amalga oshadi.

• Hujayra sitoplazmasida aminokislotalar erkin holatda bo’lmay, balki aminotsil-t-RNK ko’rinishida bo’ladi.Aminotsil-t-RNK kompleksi aminokislotani faollashtirishga va uni maxsus t-RNK ni topib birikishini ta’minlaydi. Bu jarayon rekognitsiya deb ataladi va maxsus ferment –aminotsil-t-RNK-sintetaza fermenti ishtirokida amalga oshadi.

Rekognitsiya

Hosil bo’lgan aminotsil-t-RNK o’z aminokislotasini ribosomaga yetkazib, u yerda peptidlanish jarayoni ketadi. Hujayrada oqsilning sitoplazmatik sintezi aminokislotaning faollanishi, transport RNK bilan bog’lanishi va ribosomaga ko’chirilishidan iborat

• Hosil bo’lgan aminotsil-t-RNK o’z aminokislotasini ribosomaga yetkazib, u yerda peptidlanish jarayoni ketadi. Hujayrada oqsilning sitoplazmatik sintezi aminokislotaning faollanishi, transport RNK bilan bog’lanishi va ribosomaga ko’chirilishidan iborat

Aminotsil-t-RNK ning hosil bo’lishi

Ribosomalarda oqsil biosintezi

• Рибосомалар
• Транспорт РНК
• Матрица РНК
• Оқсил синтези босқичлари – инитация, элонгация, терминацияни амалга оширувчи оқсил ва ферментлар (200 га яқин макромолекулалар)
• Аминокислоталар
• Аминоцил-т-РНК ларни ҳосил қилувчи аминоцил-т-РНК-синтетаза ферментлари
• Макроергли нуклеозидтрифосфатлар ( АТФ ва ГТФ)
• Mагний, калций, калий, аммоний ионлари

Рибосома

• 70 S ribosoma subbirliklarini S kattaligi 50 S va 30 S ga teng, 80 S ribosomalarda u 60 S va 40 S dir. E. Coli da katta va kichik subbirliklar 34 va 21 tadan oqsil, 23 S va 5 S bo'lgan 2 molekula rRNKni katta subbirlikda va 16 S rRNKni kichik subbirlikda saqlaydi. 23 S va 5 S RNKlar 3200 va 120 tadan nukleotid saqlaydi, 16SRNKdaesa 1540nukleotid mavjuddir.