Toshken Tibbiyot Akademiyasi Urganch filiali Pediatria fakulteti 221 a guruhi talabasi

Yana bir sabab – odamlarda o’zlarining salomatligiga nisbatan haddan tashqari optimistik qarashlar bor. Ya’ni, to’rt muchchasi sog’ tug’ilgan farzandini ona kasal bo’lmaydi, deb o’ylaydi va ba’zan ehtiyotsizlik qilib qo’yadi. Sog’lom odamga “Sog’lig’ingizni saqlang” desangiz, u bunga o’ziga xos kinoya bilan ham qaraydi. Boshqa tomondan, hatto u yoki bu xastaligi bor yoki surunkali kasallikka chalingan odamga tibbiyot xodimining bergan tavsiyalari ham malol keladi. Buning ikkita sababi bor:

Yana bir sabab – odamlarda o’zlarining salomatligiga nisbatan haddan tashqari optimistik qarashlar bor. Ya’ni, to’rt muchchasi sog’ tug’ilgan farzandini ona kasal bo’lmaydi, deb o’ylaydi va ba’zan ehtiyotsizlik qilib qo’yadi. Sog’lom odamga “Sog’lig’ingizni saqlang” desangiz, u bunga o’ziga xos kinoya bilan ham qaraydi. Boshqa tomondan, hatto u yoki bu xastaligi bor yoki surunkali kasallikka chalingan odamga tibbiyot xodimining bergan tavsiyalari ham malol keladi. Buning ikkita sababi bor:

• bemor vrachga ishonmaydi, uning so’zlarini qo’rqitish uchun aytilayotgan eslatmalarday qabul qiladi. Masalan, ko’p chekish o’pka rakini keltirib chiqarishi to’g’risidagi vrachning axborotini eshitsa ham, “bu narsa menga taalluqli bo’lmasa kerak, vrach meni qo’rqityapti” deb o’ylaydi;
• bemorning o’ziga xos “ziyrakligi” ham xalaqit beradi. Masalan, bunday ziyraklik vrach tavsiyalariga nisbatan tanqidiy qarashga yoki u yozib bergan dori-darmonning kuchiga ishonmaslikda ham namoyon bo’lishi mumkin.

Insonning salomatligiga aloqador hayot faoliyati o’ziga xos jonli tizim bo’lib, u umri mobaynida turli o’zaro bog’liq davrlarni va bosqichlarni o’z ichiga oladi. Ular orasida biologik, psixologik, ijtimoiy bosqich va omillar tizimi alohida o’rin tutadi. Odamning sog’-salomatligi ana shu har bir bosqichda o’ziga xos tarzda namoyon bo’ladi.

• Insonning salomatligiga aloqador hayot faoliyati o’ziga xos jonli tizim bo’lib, u umri mobaynida turli o’zaro bog’liq davrlarni va bosqichlarni o’z ichiga oladi. Ular orasida biologik, psixologik, ijtimoiy bosqich va omillar tizimi alohida o’rin tutadi. Odamning sog’-salomatligi ana shu har bir bosqichda o’ziga xos tarzda namoyon bo’ladi.
• Masalan, biologik bosqichdagi salomatlik asosan ichki organlar funksiyalarining o’zaro dinamik mutanosibligi va ularning tashqi atrof-muhit ta’sirlariga nisbatan to’g’ri, adekvat javobi tarzida namoyon bo’ladi. Shuni e’tirof etish lozimki, bizning o’z salomatligimizni muhofaza qilishimiz, organizmimizning himoya imkoniyatlarini oshirib, betob bo’lib qolganimizda qanday yo’llar bilan xastalikdan qutulish bo’yicha fikrlar va tajriba umr davomida takomillashib boradi. Bu jarayonlarga aloqador psixologik – ruhiy omillar to’g’risidagi tasavvurlarimiz, afsuski, u qadar aniq va mukammal emas. Chunki odam tanida, ichki organlarida nimalar ro’y berayotganligini bevosita his qilishga qodir emas.