|
28-Ámeliy shınıǵıw: ARQA AYAQLARDÍŃ ANATOMO-TOPOGRAFIYALÍQ DÚZILISI, NERVLARDÍ AWÍRÍWSÍZLANDÍRÍW
Sabaqtıń maqseti. Studentlerge at hám qaramal arqa ayaqlarınıń anatomo-topografikalıq dúzilisi hám nervlerin awırıwsızlandırıwni puqta úyretiw.
Úskene hám ásbap -úskeneler. Reńli kesteler, arqa ayaq skeleti, mulyajlar, qotirilgan preparatlar, ólik hám qaraw daǵı haywanlar, 2% hám 3% li novokain eritpesi, shpris, iyneler, Kuper qayshısı, 3-5% li yodning spirt degi eritpesi, paxta.
Sabaqtıń ótiliw usılı. Ámeliy shınıǵıw xirurgiya klinika sida, veterinariya punktarida, sharwashılıqqa qánigelestirilgen fermer xojalıqlarında hám de insektorlarda aparıw múmkin.
Ajıratılǵan keyingi ayaq preparatlarida studentler nervlerdi ótkizgishlik usılında Awırıwsızlandırıw usılların ózlestiredi, pánjediń búgiwshi tereń payida tenotoniya ótkeriw, buwınlarda, silekey qapshıq -bursa shemirshek qınlarına shanshıw usılların úyreniwdi ózlestiredi.
At hám qaramallarda ótkizgishlik usıl menen arqa ayaqtaǵı úlken baltır nervi, kishi baltır nervi, alaqan hám barmaq nervleri Awırıwsızlandırıw usılları, nevrektomiya hám tamırlardı átirap toqımalardan ajıratıw hám baylaw texnikasın úyreniledi.
Ótkizgishlik usılında awırıwsızlantirilgan seziwshi nervlerdi seziw qábiletiniń joǵallıǵin, onıń tarqalıw shegarasın - studentler ózleri anıqlasadı. Buwın, silekey qapshıq (bursa) hám shemirshek qiniga shanshıw usılın tiri haywanda qollap kóriwedi.
Nervlerde Operaciya
Ótkizgishlik awırıwsızlandırıw. Ayaq nervlerin awırıwsızlandırıwning tiykarǵı maqseti, ayaqtıń tómengi bóleginde qandayda Operaciya ótkeriw imqoniyati tuwılǵanda, bunnan tısqarı diagnostika áhmiyetine úlken orındı iyeleydi. Túrli isiwler áqibetinde ayaqtıń jumıs qábiletin ózgeriwine, bo'zilishiga tiykarǵı sebep bo'lad, kesellik qay jerde jaylasqanın anıqlaw izbe-izlik menen ayaqtı tómeninen tekseriw ótkeriwdi talap etedi. Oqsash belgisi awırıwsızlantirgandan keyin joǵalsa anna sonda isik prosessii sanchigan noqattı tómeninde jaylasqanın ańlatadı.
Qaramal, qoy hám shoshqalarning barmaqların Awırıwsızlandırıw usılı. Teri astı arqalı úsh noqatqa shanshıw ótkeriwdi máslahát beredi. Bulardan birinshi pánje (barmaq) buwınining qaptal tárepinen; ekinshi hám úshinshi birmoq arasındaǵı múyeshlerdiń aldı hám arqa táreplerinen awırıwsızlandırıwni ótkeriw kerek. Joqarıda kórsetilgen hár bir noqatqa 3-5 ml 3% novokain eritpesin jiberedi. 5-8 minuta ótiwi menen hámme barmaqlar ózin seziw qábiletin joǵata baslaydı.
Qara mallardıń Jabrov usılı boyınsha alaqandı (arqa ayaq kaftini) hám barmaqların awırıwsızlandırıw. Alaqandı joqarı bóleginde búgiwshi barmaq payini qaptal táreplerinen hám jazıwshı barmaq payining sırtqı shetinen ekinen tórt noqatda, hár qaysısına 8-10 ml 4% novokain eritpesi jiberiledi.
Ortadaǵı (median) hám tirsek nervleriniń blokada ótkerilgen bulshıq et etaginiń joqarı shegarasınan da at arteriya tamırınıń urıwın sıypalap jaylasqanın anıqlap hám 1 sm old bóleginen Tómennen joqarı tárepke qaray iyneni suyekke barıp taqalǵansha shanshıladı. Keyin toqımaǵa kirgizgen iyneni 2-3 sm tartıp 10 ml 5% novokain eritpesi jiberiledi.
Tirsek nervin Awırıwsızlandırıw ushın Bileziktiń qosımsha súyekinen 8-10 sm joqarı, tirsek etagi arqalı tereń jaylasqan fasciyaning astına qaray iyne shanshıladı, qay jerde 5-10 ml 3% novokain eritpesi jiberiledi.
At ayaǵınıń tómengi bóleginde jaylasqan nervlerdi awırıwsızlandırıw.
Palmar nerv tarmaqların blokada qılıw. Tuyaqtıń jumsaq shemirshekin joqarı bóleginen barmaqtıń jeke venasın arqa tárepinen tesiw noqatı jaylasqan, qay jerde 4 ml 3% novokain eritpesi jiberiledi. Arqa ayaq planer nerv tarmaqları da sol usıl menen awırıwsızlandırıladı.
Nervlerdiń (arqa ayaq - plantar) aqırǵı tarmaqlarınıń Awırıwsızlandırıw ushın alaqan súyeginiń joqarı qaptal tárepinen hám soǵan qarawlı kunjutsimon suyekshe tómeninen teriostiga iyne shanshıp 5 ml 3% novokain eritpesi jiberiledi.
Palmar (plantar) nervlerdiń Awırıwsızlandırıw ushın kaftning sırtqı etagi Iv -ne rudementlashgan alaqan súyegin tómengi ushında tuymechali qalıńlasqan tegisligine yamasa odan 2 sm joqarı iyne shanshıladı. Ishki ortaǵa jaqın turıwshı alaqan nervin Awırıwsızlandırıw ushın alaqan etagiga jaylasqan barmaqtı tereń búgiwshi payining shetsin ortasınan iyne suqiladi. Iyne 1-1, 5 sm tereńlikke sanchilib, 3% li 10 ml novokain eritpesi jiberiledi.
Kishi baltır nervin Awırıwsızlandırıw ushın baltırdıń kishi súyeginiń joqarıǵı (proksimal) dumbog'idan 1, 5 sm joqarıǵa sırtqı qaptal tárepte jaylasqan egatga iyne shanshıladı.
Kishi baltırdıń tereń nervin Awırıwsızlandırıw ushın taban tegisliginen 10 -12 sm joqarı hám baltırdıń kishi salması arqalı iyne shanshıladı.
Úlken baltır nervin Awırıwsızlandırıw ushın baltırdıń kishi salması, Axilla shemirshek aldı hám taban do'ngligidan 10 -12 sm joqarı iyneni shanshıw noqatı jaylasqan.
Arqa ayaqtıń seziwshi nervin Awırıwsızlandırıw ushın 5-10 ml 2-5% novokain eritpesi qollanıladı. Bul analgetik eritpe kóp muǵdarda qollanılǵanda úlken kúshke ıyelewiniń sebebi nervlerdiń qalıńlıǵına baylanıslı boladı.
Do'stlaringiz bilan baham: |
