|
Interaktiv usul: Pythonda ishlashda terminalda ishlash uchun juda qulay terminalda test qilib ko’rsa bo’ladi.
Portativ: Python keng apparat platformalarida ishlaydi va barcha platformalarda bir xil interfeysga ega.
Kengaytirilgan: Python tarjimoniga past darajadagi modullarni qo’shishingiz mumkin. Ushbu modullar dasturchilarni o’zlarining vositalarini samaraliroq bo’lishiga qo’shish yoki sozlash imkonini beradi.
Ma’lumotlar bazasi: Python barcha ma’lumotlar bazasini qo’llab quvvatlaydi.
GUI dasturlash: Python Windows MFC, Unix, X Window kabi platformalarga GUI dasturlar tuzishni qo’llab quvvatlaydi.
Moslashuvchan: Python, qobiq buyruq fayliga qaraganda katta dasturlarga yanada yaxshi tuzilish va qo’llab-quvvatlash imkonini beradi.
Yuqorida aytib o’tilgan xususiyatlardan tashqari, Pythonda yaxshi xususiyatlarining katta ro’yxati bor, ularning ko’pi quyida keltirilgan:
Funktsional va tuzilgan dasturiy usullarni va OOP ni qo’llab-quvvatlash.
Ushbu buyruq fayli sifatida ishlatilishi mumkin yoki katta ilovalar yaratish uchun byte-kodga to’planishi mumkin.
Juda yuqori darajadagi dinamik ma’lumotlar turlari va dinamik turdagi tekshiruvlarni qo’llab-quvvatlaydi.
Avtomatik chiqindilarni to’plashni qo’llab-quvvatlaydi.
C, C ++, MAQOMOTI, ActiveX, CORBA va Java bilan osonlik bilan bog’lanishi mumkin.
1.3-§. Pytyon kutubxonasidagi ba'zi muhim modullar bilan tanishamiz.
Python dasturlash tili yildan-yilga ommalashib bormoqda. Bunga birinchi navbatda Pythonning sodda va tushunarli sintaksi sabab bo'lsa, ikkinchi va ehtimol eng ko'zga ko'ringan sabab bu Pythonning keng qamrovli kutubxonalar to'plamidir. Ushbu darsimizda Pytyon kutubxonasidagi ba'zi muhim modullar bilan tanishamiz.
Ushbu modul yordamida Pythonda sanalar bilan ishlashimiz mumkin. Moduldan foydalanishdan avval uni import qilamiz. Har gal moduldan foydalanishda datetime deb qayta yozmaslik uchun, import qilishda modulga dt nomini beramiz.
1
import datetime as dt
Copied!
Hozirgi vaqt va sanani koʻrish uchun datetime.now() moduliga murojat qilamiz:
1
hozir = dt.datetime.now()
2
print(hozir)
Copied!
Natija: 2021-03-09 12:12:19.894899
Kurib turganingizdek, natija yil, oy, kun soat, minut, sekund va millisekund koʻrinishida chiqdi. Biz bu qiymatlardan istaganimzni maxsus metodlar yordamida ajratib olishimiz mumkin:
1
# sanani ajratib olish
2
print(hozir.date())
3
4
# vaqtni ajratib olish
5
print(hozir.time())
6
7
# soatni ajratib olish
8
print(hozir.hour)
9
10
# minutni ajratib olish
11
print(hozir.minute)
12
13
# sekundni ajratib olish
14
print(hozir.second)
Copied!
Natija:
1
2021-03-09
2
12:15:35.367013
3
12 # soat
4
15 # minut
5
35 # sekund
Copied!
Agar bugungi kunning sanasi talab qilinsa datetime moduli ichidagi date.today() moduliga murojat qilamiz.
1
bugun = dt.date.today()
2
print(f"Bugungi sana: {bugun}")
Copied!
Natija: Bugungi sana: 2021-03-09
Agar biror sanani qoʻlda kiritish talab qilinsa .date() metodiga kerakli sanani (yil, oy, kun) koʻrinishida kiritamiz.
1
ertaga = dt.date(2021, 3, 10)
2
print(f"Ertangi sana: {ertaga}")
Copied!
Natija: Ertangi sana: 2021-03-10
Faqatgina vaqt bilan ishlash uchun .datetime.now().time() metodiga murojat qilishimiz mumkin:
1
hozir = dt.datetime.now()
2
vaqtHozir = hozir.time()
3
print(f"Hozir soat: {vaqtHozir}")
Copied!
Natija: Hozir soat: 12:21:54.529788
Istalgan vaqtni qoʻlda kiritish uchun esa .time() metodiga kerakli vaqtni (soat, minut, sekund) koʻrinishida beramiz:
1
vaqtKeyin = dt.time(23,45,00)
Copied!
Ayirish operatori yordamida sanalalar va vaqtlar orasidagi farqni hisoblashimiz mumkin:
1
bugun = dt.date.today()
2
ramazon = dt.date(2021, 4, 13)
3
farq = ramazon-bugun
4
print(farq)
5
print(f"Ramazonga {farq.days} kun qoldi")
Copied!
Natija: Ramazonga 35 kun qoldi
Huddi shu kabi ikki vaqt oraligʻini sekundlarda yoki soatlarda ham koʻrishimiz mumkin:
1
hozir = dt.datetime.now()
2
futbol = dt.datetime(2021, 3, 10, 23, 45, 00)
3
farq= futbol-hozir
4
sekundlar = farq.seconds
5
minutlar = int(sekundlar/60)
6
soatlar = int(minutlar/60)
7
print(f"Futbol boshlanishiga {sekundlar} sekund qoldi")
8
print(f"Futbol boshlanishiga {minutlar} minut qoldi")
9
print(f"Futbol boshlanishiga {soatlar} soat qoldi")
Copied!
Natija:
1
Futbol boshlanishiga 40797 sekund qoldi
2
Futbol boshlanishiga 679 minut qoldi
3
Futbol boshlanishiga 11 soat qoldi
Copied!
Yuqorida sanalar AQSh standartiga koʻra, yil-oy-kun koʻrinishida chiqayapti. Sanani oʻzimizga moslab chiqarish uchun .strftime() metodini chaqiramiz, va sanani oʻzimizga qulay formatda chiqaramiz.
1
# vaqtni millisekundsiz chiqaramiz
2
vaqt = hozir.strftime("%H:%M:%S")
3
print(f"Hozir soat: {vaqt}")
4
5
# sanani kun-oy-yil koʻrinishida chiqaramiz
6
sana = hozir.strftime("%d-%m-%Y")
7
print(f"Bugun sana: {sana}")
8
9
# sanani kun/oy/yil koʻrinishida chiqaramiz
10
sana_vaqt = hozir.strftime("%d/%m/%Y, %H:%M")
11
print(sana_vaqt)
Copied!
Natija:
1
Hozir soat: 12:28:21
2
Bugun sana: 09-03-2021
3
09/03/2021, 12:28
Copied!
Do'stlaringiz bilan baham: |
