To’plamning muallifi to’g’risida ma’lumot

BILAMAN	BILISHINI XOXLAYMAN
BILIB OLDIM

3.1-ilova

3.Baholash mezoni va ко ‘rsatkichlari

Guruhlar	Savolning to ‘liq va aniq yoritilishi 0-5 ball	Misollar bilan yoritish 0-5 ball	Guruh a‘zolarining faolligi. 0-5 ball	Jami ball
1-gr
2-gr
3-gr

9-6 ball - «qoniqarli». 12-10 ball - «yaxshi» 15 — 13 ball - «a ‘lo».

3.2-ilova

Foydalanilgan adabiyotlar

1.Shavkat Mirziyoyev “Milliy taraqqiyot yo’limizni qat’iyat bilan davom ettirib, yangi bosqichga ko’taramiz”. Toshkent-”O’zbekiston”-2018.

2.Shavkat Mirziyoyev ”Tanqidiy taxlil, qat’iy tartib-intizom va shaxsiy javobgarlik-har bir raxbar faoliyatining kundalik qoidasi”

3.A. Allaberganov “Kasb etikasi va psixologiyasi” Cho’lpon 2016 yil

4.O. Salimov, L. Qulmuxamedov “Avtomobillar tuzilishi, texnik xizmat ko’rsatish”, “Ilm Ziyo” Toshkent 2017 yil

5.A. Muxitdinov, J. Qulmuxamedov “Transport vositalarining tuzilishi” “Ta’lim” nashriyoti. Toshkent 2019 yil

6.D.I.Xoshimov “GM-O’zbekiston avtomobillarining konstruksiyasi”, “Avtomsan” Toshkent 2017 yil.

7. D.I.Xoshimov, F.N.Maxmudov “Yengil avtomobillarning tuzilishi”, “Avtomsan” Toshkent 2019 yil.

8.A.Abduraxmonov “Avtomobillarni elektr jixozlarini ishlatish, diagnostika qilish va ta’mirlash” “Ilm Ziyo” 2016 yil
Internet saytlar:
9. http://www.lee.de – avtomobil tuzilishi haqida.

10. http://www.bk-dtp.de-avtomobil tuzilishi haqida.

11.http://www.kfz-technik.de-avtomobil tuzilishi haqida.
3.3-ilova





AVTOMOBILLAR RUL BQSHQARMASINING YAZIFASI YA ISHLASH PRINSIPLARI

Avtomobil yoki to‘rt g'ildirakli traktor harakat qilayotganida uning yo‘nalishini boshqaruvchi oldingi g‘ildiraklar burib o‘zgartiriladi. Bu vazifani rul boshqarmasi bajaradi.

To‘rt g‘ildirakli traktor yoki avtomobil burilayotganida uning barcha g'ildiraklari yengil, sirpanmasdan, sof g‘ildirashi uchun bir nuqtada chizilgan aylanalar bo‘yicha harakatlanishi lozim va bu qonun barcha mashinalarda bajariladi (86-rasm).

86-chizmadan shuni aniqlash mumkinki, burilish davrida mashinaning ichki g'ildiragi tashqi g‘ildirakka nisbatan birmuncha ko‘proq buriladi va bu holat rul trapetsiyasi yordamida sodir boladi.

R, RT — boshqaruvchi g‘ildiraklaming ichki va tashqi burilish radiuslari; вР вT— boshqaruvchi g‘ildiraklaming ichki va tashqi burilish burchaklari; В — burish sapfalarining o‘qi orasidagi masofa; L — mashinaning bazasi; О — burilish nuqtasi;

Traktor yoki avtomobilning boshqaruvchanligini, ya'ni ma'lum kenglikdagi yo‘lda burila olish qobiliyatini bildiruvchi texnikaviy parametrdan biri uning minimal burilish-radiusidir:

^7'min=Sin0o

bunda RTmin— to‘rt g‘ildirakli traktor yoki avtomobilning tash­qi g‘ildiragi bo‘yicha minimal burilish radiusi;

0Tmax — tashqi g‘ildirakning maksimal burilish burchagi.

Qumax — ichki g‘ildirakning maksimal burilish burchagi

Mashinaning bu­rilish radiusi qancha kichik bo‘lsa, uning burila olish qobiliyati shuncha yaxshi bo‘ladi.


Bundan tashqari boshqaruvchi g'ildiraklar biror tomonga burilsa, ularni o‘z o'rniga tez qaytarish harakat xavfsizligi nuqtai nazaridan zarur. Haydovchi rul chambaragiga ta'sir qilmasa, boshqaruvchi g‘ildiraklar to‘g‘ri chiziq bo‘ylab harakatlanishi lozim. Yuqorida aytilgan sabablarga ko‘ra boshqaruvchi g‘ildiraklarning tashqariga og‘ish burchagi 0...2° gacha, shkvorenlarning ko‘ndalang tekislikdagi og‘ish burchagi 6...8° gacha va g‘ildiraklarning old tomonidagi masofa orqa tomonidagi masofadan 2...12 mm kichik bo‘lishi kerak.