To‘plami toshkent

3 . Fotoelektron ko‘p aytirgichlar.

Tashqi fotoeffektli elektrovakuum fotoelementlarining xili bo‘lib, fotoelektron ko‘p aytirgich hisoblanadi. Fotoelektron ko‘p aytirgichlar rus injeneri L.A.Kubetskiy tomonidan 1934-yilda ixtiro qilingan. Fotoelektron ko‘p aytirgich deb, shunday fotoeffektli fotoelementga aytiladiki, unda fototok kuchayishi ikkilamchi elektron emissiyani ishlatish yo‘li bilan amalga oshiriladi. Fotoelektron ko‘p aytirgichlarning kamchiligi sezgirligining pasayishi (qarishi) hisoblanadi, undan tashqari ularga katta kuchlanishli manba talab qilinadi (2300 voltgacha).

2. 
   rasm. Fotoelektron ko‘paytirgich: a — tuzilishi: D₁,, D₂, D₃, D₄ — ikkilamchi elektron katodlari; b — shartli belgilanishi
   

4 . Fotorezistorlar.

Yorug‘‘lik ta ‘siri ostida elektr o‘tkazuvchanligi o‘zgaradigan asboblarga fotorezistorlar deyiladi. Fotorezistorlarda material sifatida selen, talliy, svines, vismut, kadmiy va boshqa yarim o‘tkazgichlar ishlatiladi. Yarim o‘tkazgichni yoritishda o‘tkazuvchi m aydondan o‘tadigan elektronlar soni va elektr o‘tkazuvchanligi ortadi.

2. 
   rasm. Fotorezistorlar: a, b — fotorezistorning tashqi ko‘rinishi ( I— plastmassali кофив yoki shisha ballon; 2—shtir; J —izolyatsiyali plastina; 4— yarim o‘tkazgich qatlam i; 5—metalli grebenka); d — yorug‘‘lik tavsifi; e — v o lt-a m p e r tavsifi; I — spektral tavsifi; g — tavsifni olish uchun sxema.
   

Fotorezistorlarnirg asosiy tavsiflari: a) yorug‘‘lik tavsifi; b) volt-amper tavsifi;
d) spektral tavsifi hisoblanadi. Fotorezistorlar integral sezgirligining yuqoriligi sababli, avtomatika va telemexanikaning ba‘zi bir qurilmalarida keng ishlatiladi.

4. 
   ILOVA.
   

Mustahkamlash uchun savollar:

1. 
   Tashqi va ichki fotoeffektli fotoelementlar.
   
2. 
   Lampali fotoelementlarning tuzilishi.
   
3. 
   Fotoelektron ko‘p aytirgichlar.
   

4.