To’plam mualifi to’G’risida ma’lumot

Operatsion tizim fayllari qattiq diskda bo’ladi. Ammo dasturlar faqat tezkor (operativ) xotirada bo’lgandagina bajariladi. Shuning uchun operatsion tizim fayllarini operativ xotiraga yuklash kerak. Qattiq diskda birdan ortiq bo’lak bo’lishi va bu bo’laklarning hech biriga hech qanday operatsion tizim o’rnatilmagan bo’lishi kerak. Disk bo’laklari birdan ortiq bo’lganda, tizimni o’rnatayotganda tanlash imkoniyati bo’ladi. Tizimni o’rnatish jarayonida, diskning bu bo’lagiga tizim fayllari ko’chiriladi.

Operatsion tizim fayllari joylashgan va undan yuklanadigan disk (qattiq yoki egiluvchan) tizimli disk deyiladi.

Kompyuter yoqilgach, operatsion tizim tizim diskidan operativ xotiraga yuklana boshlanadi, u yuklanish dasturiga mos holda bajarilishi kerak. Ammo kompyuter qandaydir bir dasturni bajara olishi uchun bu dastur ungacha operativ xotirada joylashgan bo’lishi kerak bo’ladi. Bu muammo ketma-ket, bosqichlar bo’yicha yuklash bilan hal qilinadi.

Kompyuterda doimiy eslab qoluvchi qurilma (DEQQ) bor, u BIOS (Base Input/Output System ya’ni Kiritish chiqarishning bazali tizimi) deb ataluvchi testlovchi va operatsion tizimni yuklash birinchi bosqichining dasturlariga ega. DEQQ tizim platasida

joylashgan va batareyka bilan ta’minlanadi, shuning uchun unda yozilgan dasturlar, kompyuter o’chirilganda ham yo’qolmaydi.

Kompyuter yoqilgach, bu dasturlar bajarila boshlanadi, bu jarayonning borishi haqidagi axborot displey Ekranida berilib boriladi. Avval testlash va apparat vositalarini sozlash o’tkaziladi, keyin esa operatsion tizim yuklana boshlanadi.

Bu bosqichda protsessor diskka murojaat qiladi va ma’lum bir joyda (diskning 1- sektorida) katta bo’lmagan yuklovchi dastur Master Boot ni izlaydi. O’z navbatida Master Boot diskda asosiy yuklovchi Boot Sector ni izlaydi, uni xotiraga yuklaydi va unga boshqarishni uzatadi keyin asosiy yuklovchi OT ning boshqa modullarini izlaydi va ularni operatsion tizimga yuklaydi.

Agar diskovodga tizimli emas, boshqa disk o’rnatilgan bo’lsa, yoki umuman hech nima bo’lmasa, displey Ekraniga Non System disk degan axborot chiqadi va kompyuter “qotib qoladi”.

Operatsion tizim yuklanib bo’lingach, boshqarish buyruq protsessoriga uzatiladi.

Ekranga grafik interfeys yuklanadi.

Operatsion tizimning hamma fayllari bir vaqtda operativ xotirada bo’la olmaydi, chunki zamonaviy operatsion tizimlarning hajmi o’nlab va yuzlab megabaytga teng bo’ladi. Kompyuter ishlashi uchun operativ xotirada fayl tizimini boshqaruvchi modul, buyruq protsessori va ulangan qurilmalarning drayverlari bo’lishi kerak. Operatsion tizimning grafik interfeysini ta’minlovchi modullar foydalanuvchi talabi bo’yicha yuklanishi mumkin.

Windows 7 operatsion tizimini o’rnatish uchun kompyuterni yoqib, yuqoridagi tizimlardan biriga kiriladi. Windows 7 ni o’rnatuvchi fayllar joylashgan papkaga o’tiladi va "Setup.exe" fayli ishga tushiriladi. Shu bilan tizimni o’rnatish boshlanadi. Operatsion tizimni o’rnatish beshta boskichga bo’linadi. Bu jarayonlar avtomatik ravishda ketma-ket bajariladi va ular Ekranda yaqqol ko’rinib turadi. Bu jarayonlar quyidagilar: