Tomoshalar tarixi о zbekiston Respublikasi Oliy va о ‘rta maxsus ta 'lim vazirligi 5210300 aktyorlik san'ati



Download 0,91 Mb.
bet122/126
Sana08.04.2022
Hajmi0,91 Mb.
#536131
1   ...   118   119   120   121   122   123   124   125   126
Bog'liq
Estrada va ommaviy tomoshalar tarixi (M.Umarov)

Estrada «yulduzlar»i

Estrada musiqasi yoki qo'shig'i haqida gap ketsa, «yulduz», degan atamani ishlatishga monandlik keyingi paytlarda avj oldi. Aynan ushbu farqlashlar nazariyotchilar tomonidan emas, balki jurnalistlar ijodida ko'proq uchramoqda. Nazariy fikrlarning kamligi. «yulduzlikwni o'zlariga qalqon qilib olgan, ushbu san’at turini faqat «bozor» savdosidan tashqarida ko'ra bilmayotgan prodyuserlar. klipmcykerlar va hokazolar tomonidan ham keng avj oldirihnoqda.
Prodyusserlar «yordamida» soxta yulduz o'z shaxsiy ijodi namunasini namoyon qilishdan burun, original qo'shiq kuylashdan voqif holda, kasbiy ijrochilik darajasiga ko'tarilish imkoniyatlariga yetishmasdan faoliyati yakun topmoqda. Ma’lum muddat estrada

qo'shiqchisi qatorida yursa-da, hech qachon kasbiy estrada ijrochisidek xalq badiiy madaniyati, uning milliy me’yorlarini o'ziga singdira olmasligi ma’lum bo'lmoqda. Pirovardida, har bir yaxlit musiqa turi bu o'zgacha ijod tizimiga, prinsiplari va shakliga ega.
Estrada musiqasi va qo'shig'i o'zining milliy ko'rinishi bo'yicha yuqori pog'onaga chiqmasa-da, ommaviylik bo'yicha yuqori cho'qqini egalladi.
Demak, zamonaviy madaniyat tizimida ma’naviy darajagina uning mohiyatiga baho berishi lozim bo'ladi. Chunonchi. kasbiy yo'lga qadam qo'ygan qo'shiqchi o'z ijodida umummilliy ijro an’analaridan shaxsiy ijod namunalarini boyitishda foydalansa, «havasmand yulduz» aksincha, umummilliy ifodani xorij estradasidan qidirmoqda.
Aslida ko'chirmakash «yulduz»ning ko'rinishi sun’iy ravishda boshqa tizim uslubiga moslashishdan boshqa narsa emas. An’anaga qarshi qaratilgan, havasmand «yulduzlar» ijodi ham ularning ijrochilari kabi ohanglar bo'laklaridan tashkil topgan «quroq» shaklida bo'lib, milliy madaniyat tizimidan uzoqda, bog'ianishlarsiz, alohida tizim sifatida rivojlanishi rivojlanish qonunlarida qayd etilmagan.
«Yulduziar» tomonidan musiqiy estrada ijrochiligida zamonaviylik, Vatan, Ona va uning asosiy yo'nalishini tashkil qilgan sevgi mavzusi haqida yuzaki kuylash, nafaqat Vatanni, onani ulug'lash yoki sevgiga sadoqat. balki shu yo'l orqali o'zlari uchun aytib o'tilganidek, niqob «shirma» sifatida foydalanish- larida kerak bo'lmoqda.
Estrada ijrochiligida «markaz», «yulduzwga taqlid yoki taassub oddiy bir holda emas, balki mahalliy qaroqchilik, o'g'irlik hodisalarini keltirib chiqarmoqda. Yosh «yulduzlarwning ichki tug'yonlari, kasbiy muhit bilan aloqador emasligi, ular tomonidan badiiy originallikni oddiy tuturuqsizlikka aylantirish, ijro uslubini «yangilik» deya milliylikka qarania-qarshi qo'yish, buning natijasida eksperiment, yangi ifoda uslubini «qidiryapmiz», degan xitoblar baralla «yangramoqda». Lckin, biron-bir xitobga asoslangan taqlid originaliga yaqin qilib «ko'chirilganda» ham qo'shiqchi kiyadigan kiyimi, sahna bezagi. qisqasi. taqlid qilinayotgan jarayon go'zallik ifodasi sifatida haqiqiy tomoshabin tomonidan qabul qilinmay kelinmoqda.
Pirovardida. kuylanayotgan qo’shiq mazmunini to’ldiruvchi sahna bezagi, raqqosalar harakati, muhimi, ohang sodir qiluvchi vositalar tinglovchini estetik olami, kengroq qilib aytadigan bo'lsak, ma’naviy dunyosi bilan o'lchanadigan, uni mazmunan boyitadigan yaxlit asar bo'lishi lozim. Lekin, kuylayotgan «yulduzlar» ko'chirmani me’yoriga yetkazayotganlaridek. o’zlari bahramand holda, tinglovchilarni bahramand qila olmaganliklarini sezmaydilar, sezsalar-da ko‘chirmaga boshqacha yondasha olmaydilar. Sababi, ko'chirmaning asl nusxasini yaratganlar asarni ich-ichidan his qilib yaratadi va ijrosini ham qalbdan his qilgan tarzda amalga oshiradi. «Ko’chirmachi» esa kuzatuv yoLli bilan uni yaratgan ijodkor dardi, ma’naviy dunyosidan voqif holda amalga oshiradi.
Xalq musiqiy folklori ijrochilik an’analari, uning shakl va tuzilmalaridagi mahalliy farqlanishlar va umumiylik kasb etuvchi belgilarning namoyonligi soxta «yulduz» faoliyatining taqliddan uzoqlashuvini, tabiiyki, ta’min qilmayapti. Qo'shiq yaratilishida fon sifatida ishtirok etadigan raqs «ustalariwning faoliyatlari ham qo’shiq mazmunini to'ldirmayapti. Raqqosalar qo’l, yuz harakatlarida umumiy raqs usullari mazmunsiz aks etadi. Demak, «yulduzlar» qo’shig’i va raqs oralaridagi bog'lanmaslik yaxlit asar mazmunini to'la anglatishi mumkin bo’lmaydi.
Buyuk qo'shiqchilar yoki guruhlar ijodi, ya’ni kasbiy ijod namoyandalari uslublari ham ushbu ummon chetida qolib, «yulduzlar» belgilagan me’yor asosidagi o'lchov qoidasi ham shakllandi.
0‘zbek estrada qo'shiqchiligining tamal toshi qo’yilgan davrlarda mazkur janr sintezlashgan tarzda shakllantirilib. uyg’unlashtirilgan bo’lsa, soxta «yulduzlar» ijodida uning aksi - she’riyatdan uzilgan, besamar. savodsizlarcha bitilgan qo’shiqlar matni ko'plab kuzatilmoqda. Yulduzlar taqdiri tanilish ilinjidagi chala shoirlar, moddiylik dardidagi prodyuserlar, ovoz rejissyorlari va ayrim konsert zallari «xo‘jayin»larining qo’lida qolib kelmoqda. Bu aslida tabiiy kechinma deb, baholansa-da. shu holatda qoldirib bo'lmaydigan jarayondir.


Download 0,91 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   118   119   120   121   122   123   124   125   126




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish